مشارکت اقتصادی زنان و میزان باروری در استان‌های ایران: کاربرد رگرسیون استوار در تحلیل ناهمسانی واریانس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه ولی‌عصر (عج)، رفسنجان، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه ولی‌عصر (عج)، رفسنجان، ایران

چکیده

یکی از موضوعاتی که موردتوجه علوم اجتماعی به‌خصوص در علم اقتصاد بحث مشارکت زنان است. ازاین‌رو، این پژوهش اثر نرخ مشارکت زنان بر میزان باروری برای استان‌های ایران با استفاده از رگرسیون استوار بررسی نموده است. با توجه به وجود ناهمسانی واریانس که علت آن نقاط دورافتاده در مشاهدات بوده، لذا برای مواجهه با نقاط دورافتاده، از رگرسیون استوار کمک گرفته شده است. نتایج حاصل از برآوردگر S بیانگر این است که متغیرهای نرخ باسوادی و امید زندگی تأثیر مثبتی بر میزان باروری داشته‏اند. از سوی دیگر متغیرهای نرخ مشارکت اقتصادی، نرخ مرگ‌ومیر و میزان شهرنشینی بر میزان باروری اثر منفی و معنی‌داری داشته‏اند. نرخ مشارکت اقتصادی زنان اثر منفی و معنی‌داری بر میزان باروری دارد. نتایج نشان داد لازم است که سیاست‌گذاران کلان کشور شناخت صحیحی از عوامل مؤثر بر میزان باروری و نرخ مشارکت ازجمله متغیرهایی مانند نرخ باسوادی و امید زندگی داشته باشند. همچنین مشارکت زنان باید به نحوی باشد که علاوه بر شاغل بودن زنان سبب افزایش میزان باروری شود. از سوی دیگر با توجه به ناهمسانی در باروری استان‏های ایران، اعمال سیاست‏های یکسان و متمرکز برای همه استان‏ها فارغ از شرایط هر استان نتایج کارآمدی به دنبال نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Women's Economic Participation and Fertility Rate in Iran's Provinces: Application of Robust Regression in Analysis of Variance Heterogeneity

نویسندگان [English]

  • Moslem Ansarinasab 1
  • Najmeh Bidmal 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Valiasr University, Rafsanjan, Iran
2 MSc in Economic Systems Planning, Department of Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics Vali-E-Asr University, Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

One of the interesting topics in social sciences, especially in economics, is the discussion of women's economic participation. This research has investigated the effect of women's economic participation on the fertility rate in the provinces of Iran using robust regression. Due to the existence of variance heterogeneity, which was caused by outlying points in the observations, robust regression was used. The results of the S estimator indicate that the variables of literacy rate and life expectancy have a positive effect on the fertility rate. On the other hand, the variables of women's economic participation rate, mortality rate and urbanization rate have a negative and significant effect on the fertility rate. The results showed that it is necessary for the policy makers of the country to have a correct understanding of the factors affecting the fertility rate and the participation rate, including variables such as the literacy rate and life expectancy. Also, the participation of women should be provided in a way that does not prevent them from having children. On the other hand, considering the heterogeneity in the fertility of Iran provinces, the application of identical and centralized policies for all provinces in which the conditions of each province is not taken into account will not lead to efficient results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fertility rate
  • Participation rate
  • Robust regression
  • Outlier points
  • Female employment

مراجع

تودارو، مایکل. (1378). توسعه‌ی اقتصادی در جهان سوم. (ترجمه‌ی غلامعلی فرجادی)، تهران: انتشارات مرکز مدارک اقتصادی و اجتماعی برنامه‌وبودجه.
ثمنی، لیلا، کوه‌پیما رونیزی، زهرا، کوه‌پیما رونیزی، سمیه. (1399). تأثیر حمایت قانونی از زنان شاغل در دوره بارداری و شیردهی بر تمایل‌شان به فرزندآوری. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 8(19): 117-132.
جذن، سارا، امینی، سید مرتضی. (1396). برآورد استوار نسبت به مشاهده‌های دورافتاده در رگرسیون خطی در حضور هم‌خطی چندگانه. اندیشه آماری، 22(2): 93-110.
حدادمقدم، ملیحه، رزاقی نصرآباد، حجیه بی‌بی، نوبهار، الهام. (1401). تاثیر رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای اسلامی آسیایی با توجه به عوامل جمعیت‌شناختی. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 17(33): 207-236.
حیدری، حسن، اصغری، رعنا. (1393). تأثیر تغییرات باروری و میزان جمعیت بر رفاه اقتصادی با تأکید بر سرمایه انسانی. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 18: 205-239.
رشیدی، ابراهیم. (1379). بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی و جمعیتی مؤثر بر باروری در شهر دهاقان. جمعیت، 8(33 و 34): 1-21.
روزبه، مهدی، امینی، مرتضی. (1398). برآوردگر استوار مرزبندی شده تعمیم‌یافته محتمل در مدل رگرسیون نیمه‌پارامتری. علوم آماری، ۱۳(۲): ۴۶۰-۴۴۱.
زندی، فاطمه، دامن کشیده، مرجان، مرادحاصل، نیلوفر. (1391). نقش رشد اقتصادی بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب آسیا. زن و فرهنگ، 3(11): 111-125.
سلاطین، پروانه، رستمی انکاس، سمانه، محمدی، سمانه. (1397). تأثیر باروری بر نرخ مشارکت زنان در گروه کشورهای منتخب: رهیافت داده‌های پانل. زن و مطالعات خانواده، 11(41): 7-22.
شریفی میناب، شهره. (1394). رگرسیون (پارامتری) استوار و انتخاب متغیر با روش کمترین قدرمطلق انحرافات موزون با تاوان لاسو برای داده‌های بیمه. چهل و ششمین کنفرانس ریاضی ایران، دانشگاه یزد، 3-6 شهریور ماه 1394.
شکوهی، مرتضی. (1380). بررسی انگیزه‌های باروری در زنان روستایی شهرستان تنکابن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
شمس قهفرخی، مهری. (1397). تأثیر مقدار ساعت کاری زنان شاغل بر باروری. جامعه‌شناسی کاربردی، 29(3): 101-116.
صادقی عمروآبادی، بهروز، بوداقی، علی. (1400). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی زنان استان خوزستان با تأکید بر مدل‌سازی ساختاری تفسیری. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 10(1): 1-24.
عباسی اسفنجیر، علی‌اصغر، رضایی روشن، هدی. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب خاورمیانه (با استفاده از داده‌های تابلویی). زن و جامعه، 8(3): 73- 91.
عباسی شوازی، محمدجلال، خواجه‌صالحی، زهره. (1392). سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعه موردی شهر سیرجان)، زن در توسعه و سیاست، 11(1): 45-64.
علیقلی، منصوره. (1396). رابطه نیروی کار زنان و توسعه‌ی اقتصادی کشورهای اسلامی. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 14(2): 63-86.
فطرس، محمدحسن، نجمی، مریم، معمارزاده، عباس. (1396). تحلیل ارتباط میان نرخ اشتغال زنان و میزان باروری (مطالعة موردی: ایران). زن در توسعه و سیاست، 15(3): 311-325.
قدرتی، حسین. (1394). فراز و فرود اشتغال زنان در ایران و تفاوت آن با روندهای جهانی. توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 9(3) :29-52.
کشاورز، حمید، حقیقتیان، منصور، توسلی دینانی، خدیجه. (‌1392). بررسی عوامل مؤثر بر فاصله بین ازدواج و فرزندآوری (مطالعه موردی: زنان متأهل 20-49 ساله شهر اصفهان). جامعه‌شناسی کاربردی، 24(2): 111-126.
مقصودپور، محمدعلی. (1394). عوامل مؤثر بر کاهش نرخ باروری در ایران از دیدگاه علم اقتصاد در دوره زمانی (1390 -1365). مجله اقتصادی، شماره‌های 5 و 6: 83-100.
ملتفت، حسین. (1381). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق در شهرستان داراب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه‌شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز.
موسایی، میثم، مهرگان، نادر، رضایی، روح‌الله. (1389). نرخ باروری و میزان مشارکت زنان در نیروی کار (مطالعه موردیِ کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا). زن در توسعه و سیاست، 8(2): 55-68.
میرزایی، حسین. (1383). عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی زنان ایران با استفاده از مدل رگرسیونی داده‌های پانلی. پژوهش زنان، 2(1): 113-132.
میلاعلمی، زهرا، روستائی شلمانی، خیزران. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر نرخ مشارکت زنان در کشورهای درحال‌توسعه گروه هشت. مهارت‌آموزی، 2(6): 87-101.
نیازی، محسن، تورنجی‌پور، فاطمه، نوروزی، میلاد، عسگری کویری، اسماء. (1395). فراتحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر باروری در ایران. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7(29): 69-118.
Al-Botmeh, S. (2013). Policies to Improve Labour Movement's Participation in Public Policy, Palestine Economic Policy Research Institute.
Arango Thomas, L., & Posada, C. (2005). Labor Participation of Married Women in Colombia. Banco de la Republica de Colombia.
Bbaale, E. (2014). Female education, labour force participation and fertility: Evidence from Uganda.
Becker, G. S. (1960). An economic analysis of fertility. Demographic and economic change in developed countries. In NBER Conference Series (Vol. 11, pp. 209-231).
Becker, G. S. (1965). A Theory of the Allocation of Time. The Economic Journal, 75(299), 493-517.
Becker, G. S., & Tomes, N. (1976). Child endowments and the quantity and quality of children. Journal of Political Economy, 84(4, Part 2), S143-S162.
Becker, G. S., Murphy, K. M., & Tamura, R. (1990). Human capital, fertility, and economic growth. Journal of Political Economy, 98(5, Part 2), S12-S37.
Bernhardt, E. M. (1993). Fertility and employment. European Sociological Review, 9(1), 25-42.
Bloom, D. E., Canning, D., Fink, G., & Finlay, J. E. (2009). Fertility, female labor force participation, and the demographic dividend. Journal of Economic Growth, 14(2), 79-101.
Boserup, E., Tan, S., & Toulmin, C. (1970). Woman's Role in Economic Development Routledge.
Brewster, K. L., & Rindfuss, R. R. (2000). Fertility and women's employment in industrialized nations. Annual Review of Sociology, 26(1), 271-296.
Caldwell, J. C. (1982). Theory of Fertility Decline. academic press.
Cavalcanti, T. V. D. V., & Tavares, J. (2011). Women prefer larger governments: Growth, structural transformation, and government size. Economic Inquiry, 49(1), 155-171.
Chisumpa, V. H., & Odimegwu, C. O. (2018). Decomposition of age-and cause-specific adult mortality contributions to the gender gap in life expectancy from census and survey data in Zambia. SSM-Population Health, 5, 218-226.
Contreras, D., & Plaza, G. (2010). Female Labor Force Participation in Chile: How Important Are the Cultural Factors?, Feminist Economics, 16(2), 27-46.
De la Rica, S., & Ferrero, M. D. (2003). The effect of fertility on labour force participation: the Spanish evidence. Spanish Economic Review, 5(2), 153-172.
Del Boca, D., Pasqua, S., & Pronzato, C. (2004). Why are fertility and women’s employment rates so low in Italy? Lessons from France and the U.K., IZA Discussion Papers 1274, Institute of Labor Economics (IZA).
Del Bono, E. (2002). Total fertility rates and female labor force participation in Great Britain and Italy: Estimation of a reduced form model using regional panel data. ESPE 2002 Conference (Vol. 1215), June (2002).
Durand, J. D. (1975). The Labor Force in Economic Development: A Comparison of International Census Data, 1946-1966. Princeton: Princeton University Press.
Ermisch, J. F. (1989). Purchased child care, optimal family size and mother's employment Theory and econometric analysis. Journal of Population Economics, 2(2), 79-102.
Forgha, N. G., & Mbella, M. E. (2016). The implication of female labour force participation on economic growth in Cameroon. International Journal of Development and Economic Sustainability, 4(1), 34-47.
Gaddis, I., & Klasen, S. (2014). Economic development, structural change, and women’s labor force participation. Journal of Population Economics, 27(3), 639-681.
Gronau, R. (1977). Leisure, home production, and work--the theory of the allocation of time revisited. Journal of Political Economy, 85(6), 1099-1123.
Hilgeman, C., & Butts, C. T. (2009). Women’s employment and fertility: A welfare regime paradox. Social Science Research, 38(1), 103-117.
Jao, Y. H., & Li, J. C. A. (2012). Trends in the employment of married mothers of preschool-aged children in Taiwan. Chinese Sociological Review, 44(4), 5-26.
Kato, H. (2020). Does a relationship between fertility and labor participation of women really exist? Perspectives from time series analysis. International Journal of Economic Policy Studies, 14(1), 3-23.
Kaur, H., & Tao, X. (2014). ICTS and the Millennium Development Goals. Berlin: Springer.
Khan, R. E. A., & Khan, T. (2009). Labor force participation of married women in Punjab (Pakistan). Journal of Economic and Social Research, 11(2), 77-106.
Lechman, E., & Kaur, H. (2015). Economic growth and female labor force participation–verifying the U-feminization hypothesis. New evidence for 162 countries over the period 1990-2012. Economics and Sociology, 8(1): 246-257.
Lechman, E., & Okonowicz, A. (2013). Are Women Important for Economic Development? An Evidence on Women's Participation in Labor Market and Their Contribution to Economic Growth In 83 World Countries., GUT FME Working Paper Series A, No. 13/2013 (13)
Leibenstein, H. (1975). The economic theory of fertility decline. The Quarterly Journal of Economics, 89(1), 1-31.
Matysiak, A., & Vignoli, D. (2008). Fertility and women’s employment: A meta-analysis. European Journal of Population, 24(4), 363-384.
McClamroch, K. (1996). Total fertility rate, women's education, and women's work: What are the relationships?. Population and Environment, 18(2), 175-186.
Mincer, J. (1962). Labor force participation of married women: A study of labor supply. In Universities-National Bureau Committee for Economic Research (eds.), Aspects of labor economics (pp. 63-105). Princeton University Press.
Mishra, V., & Smyth, R. (2010). Female labor force participation and total fertility rates in the OECD: New evidence from panel cointegration and Granger causality testing. Journal of Economics and Business, 62(1), 48-64.
Momsen, J. (2008). Women and Development in the Third World. Routledge.
O’Reilly, J., & Fagan, C. (1998) Part-time Prospects: An International Comparison of Part-time Work in Europe, North America and the Pacific Rim. London: Routledge.
Olivetti, C. (2014). The Female Labor Force and Long-Run Development, University of Chicago Press.
Pinelli, A. (1995) ‘Women’s Condition, Low Fertility, and Emerging Union Patterns in Europe’ in K. O. Mason and A. M Jensen (eds.), Gender and Family Change in Industrialized Countries. Oxford: Clarendon Press
Psacharopoulos, G., & Tzannatos, Z. (1987). Education and Female Labor Force Participation. Paper presented at the Sixth World Congress of Comparative Education, Rio de Janeiro, July 6-10 (1987). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED301917.pdf  
Rindfuss, R. R., & Brewster, K. L. (1996). Childrearing and fertility. Population and Development Review, 22, 258-289.
Rindfuss, R. R., Benjamin, K., & Morgan, S. P. (2000). How do marriage and female labor force participation affect fertility in low–fertility countries?. In Annual Meeting Population Association of America, Los Angeles, 23-25 March 2000.
Susanti, Y., Pratiwi, H., Sulistijowati, S., & Liana, T. (2014). M estimation, S estimation, and MM estimation in robust regression. International Journal of Pure and Applied Mathematics, 91(3), 349-360.
Tam, H. (2011). U-shaped female labor participation with economic development: Some panel data evidence. Economics Letters, 110(2), 140-142.
Tavares, J., & Cavalcanti, T. (2004, August). Women Prefer Larger Governments: Female Labor Supply and Public Spending. Econometric Society 2004 North American Summer Meetings (No. 4). Econometric Society.
Togunde, O. R. (1998). A social structural analysis of the effects of women's employment on fertility in urban Nigeria. International Journal of Sociology of the Family, 31-46.
Tsani, S., Paroussos, L., Fragiadakis, C., Charalambidis, I., & Capros, P. (2013). Female labour force participation and economic growth in the South Mediterranean countries. Economics Letters, 120(2), 323-328.
Verick, S. (2014). Female labor force participation in developing countries. IZA World of Labor, 2014: 87. http://doi.org/10.15185/izawol.87  
Wang, Y., & Zhao, X. (2022). Grandparental childcare, maternal labor force participation, and the birth of a second child: Further knowledge from empirical analysis. Journal of Business Research, 139, 762-770.
Wood, J., & Neels, K. (2017). First a job, then a child? Subgroup variation in women’s employment-fertility link. Advances in Life Course Research, 33, 38-52.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 17، شماره 34
اسفند 1401
صفحه 145-178

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 24 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار