علل عمده مرگ‌ومیر ایران در سال 1395 با استفاده از جداول عمر چند کاهشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جمعیت شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد علوم و تحقیقات)، تهران

2 گروه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد گرمسار)

3 دانشیار مرکز پــژوهش های وزارت جهاد کشاورزی

4 دانشیار جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

افزایش امیدزندگی در رهگذر انتقال جمعیتی از مهمترین تحولات جمعیتی ایران در قرن اخیر است. این پژوهش بعد از ارزیابی و تسطیح داده­های فوت سازمان ثبت احوال کشور و سرشماری ایران در سال 1395، تغییرات امیدزندگی را بر حسب علل فوت بررسی می­نماید. یافته­ها نشان داد در دهه اخیر پوشش ثبت مرگ‌ومیر افزایش چشمگیری داشته به گونه­ای که پس از ارزیابی و تسطیح داده­ها می­توان با روش مستقیم جداول عمر ایران را محاسبه نمود.
طبق نظر فرایزر مستطیل­شدگی مرگ‌ومیر در حال شکل­گیری است و هنوز امکان زیادی برای بهبود کاهش مرگ‌ومیر در سنین 50 تا70 سالگی وجود دارد. در سال 1395 پنج علل اصلی مرگ (بیماری­های قلبی­عروقی، سرطان­ها، حوادث، بیماری­های دستگاه تنفسی و عفونی و انگلی) بیش از 71 درصد آمار فوت را به خود اختصاص دادند. با حذف آنها، به امیدزندگی مردان 6/9 و زنان 8/10 سال افزوده می­شود. بیماری­های قلبی عروقی و سرطان­ها در سنین سالمندی و بزرگسالی علل مهم مرگ هستند. مرگ به دلیل حوادث در همه سنین بویژه در مردان جوان ملاحظه می­شود. ایران هنوز پتانسیل زیادی برای کاهش مرگ‌ومیر در همه سنین را دارد. بنابراین پس از شناخت گلوگاه­ها می­توان با برنامه­ریزی­های مناسب، امیدزندگی را افزایش داده و سرعت کاهش رشد جمعیت را نیز کندتر نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Major Causes of Mortality in Iran in 2016 Using Multiple Decrease Life Tables

نویسندگان [English]

  • Elham Fathi 1
  • Mansour Sharifi 2
  • Mohsen Ebrahimpour 3
  • Habibollah Zanjani 4
1 Ph.D. in Demography, Islamic Azad University (Science and Research Branch), Tehran
2 Department of Social Sciences, Islamic Azad University (Garmsar Branch)
3 Associate Professor, Research Center of the Ministry of Jihad Agriculture
4 Department of Demography, University of Tehran
چکیده [English]

Increasing Life expectancy in the demographic transition is one of the most important demographic developments in Iran in the last century. This study, after evaluating and leveling the death data of Iran Census Bureau and Iran Census in 2016, investigates hopeful changes in terms of causes of death.
Findings showed that in recent decade, mortality coverage has increased significantly so that after evaluation and leveling the data can be calculated directly using the Iranian life tables. According to Fraser, the Rectangularization of Mortality is being formed and there is still much potential for improving mortality reduction at the age of 50 to 70. In 2016, five major causes of death (cardiovascular disease, cancers, accidents, Respiratory, infectious, and parasitic diseases) accounted for more than 71 percent of deaths. Removing them adds to the hopefulness of 9.6 for men and 10.8 for women. Cardiovascular diseases and cancers are important causes of death in old age and adulthood. Death due to events of all ages, especially in young men, is observed. Iran still has great potential to reduce mortality at all ages. Therefore, after identifying bottlenecks, it can be hoped that, with

کلیدواژه‌ها [English]

  • Major causes of death
  • Life expectancy at birth
  • Multipurpose life tables

مراجع

-         پولارد، ا. اچ، فرحت یوسف و پولارد جی. ان (1372). روش‌های تحلیل جمعیت، ترجمه‌ی هما آقا و همکاران، شیراز: مرکز جمعیت‌شناسی دانشگاه شیراز.
-         حسینی، حاتم (1392). جمعیت­شناسی اقتصادی اجتماعی و تنظیم خانواده، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
-         زنجانی، حبیب اله و طه نوراللهی (1379). جداول مرگ‌ومیر ایران و استان­ها سال 1375، تهران: موسسه پژوهش در تامین اجتماعی.
-         زنجانی، حبیب اله. الهام فتحی و طه نوراللهی (1395). جمعیت‌شناسی ایران، تهران: پژوهشکده­ی آمار.
-         سازمان ثبت احوال کشور (سال‌های مختلف). سالنامه آمارهای جمعیتی ثبت احوال کشور (سال­های 1385تا 1395). تهران: سازمان ثبت احوال کشور.
-         ساسانی پور، محمد، مجید کوششی، عباس عسکری‌ندوشن و اردشیر خسروی (1396). "نقش تغییرات سن و علت مرگ در افزایش امیدزندگی در ایران در دهه اخیر"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال دوازدهم، شماره 24، صص: 109-134.
-         سایت سازمان ملل به آدرس اینترنتی: https://population.un.org
-         سیدمیرزایی، سیدمحمد (1377). "انتقال جمعیتی، علل و نتایج اقتصادی و اجتماعی آن". نامه علوم اجتماعی، شماره 12.صص89-69.
-         عباسی شوازی (1391). متن مصاحبه خبری از خبرگزاری تحلیلی ایران، خبر آنلاین مورخ 17 بهمن۱۳۹۱، به آدرس : https://www.khabaronline.ir/news
-         عینی زیناب، حسن، فریده شمس قهفرخی، علیرضاساجدی، اردشیر خسروی، علیرضا زاهدیان، زهرا رضایی قهررودی و طه نوراللهی (1393). مدل­سازی و پیش­بینی مرگ‌ومیر در ایران 1375 تا 1420 تهران: پژوهشکده­ی آمار.
-         قدرتی، شفیعه (1392). سطح و الگوی مرگ‌ومیر در ایران با تاکید بر علل مرگ و عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با آن، پایان نامه دکتری جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
-         کوششی، مجید (1397). جداول عمر کشور در سال 1395 بر اساس آمارهای ثبت مرگ در ایران، تهران: گزارش پژوهشی سفارشی بیمه مرکزی ج.ا.ایران. شماره8.
-         کوششی، مجید، اردشیر خسروی، محمد ساسانی‌پور و سجاد اسعدی (1392). "تاثیر علل اصلی مرگ‌ومیر بر امید زندگی استان فارس با استفاده از روش جدول عمر چندکاهشی" فصلنامه اپیدمیولوژی ایران. دوره 9. شماره 4. صص: 65-56.
-         مرکز آمار ایران (سال­های مختلف). نتایج تفصیلی سرشماری­های عمومی نفوس و مسکن، (سال­های 1385، 1390 و 1395). تهران: مرکز آمار ایران.
-         میرزایی، محمد، مجید کوششی و محمد باقر ناصری (1375). برآورد و تحلیل شاخص­های حیاتی جمعیتی کشور در سرشماری­های 1365 و 1370، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی. تهران: دانشگاه تهران.
-         ویکس، جان (1395). جمعیت، مقدمه­ای بر مفاهیم و موضوعات (ترجمه الهه میرزایی)، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش­های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
-         یاوری، پروین. علیرضا ابدی و یداله محرابی (1382). "اپیدمیولوژی علل مرگ‌ومیر و روند تغییرات آن در سال­های 1358 تا 1380 در ایران" فصلنامه علمی پژوهشی حکیم، دوره6، شماره 3، صص: 7-14.
-         AbouZahr, C., L. Mikkelsen, R. Rampatige & A. Lopez (2010). "Mortality Statistics:A Tool to Enhance Understanding and Improve Quality" Working Paper Series No. 13, University of Queensland.
-         Egidi, V., M. A. Salvatore, G. Rivellini & S. D’Angelo (2018). "A network approach to studying cause-of-death interrelations". Demographic Research, 38(Article 16): 373-400.
-         Lussier, M., R. Bourbeau, & R. Choinière (2008). "Does the recent evolution of Canadian mortality agree with the epidemiologic transition theory?" Demographic Research, 18(Article 19): 531-568.
-         Murray C. & Chen L. (1994) "Dynamics and pattern of mortality change" In Health and Social Change in International Perspective. Edited by Chen, Lincoln. Arthur Kleiman and Norma C. Ware Massachusetts: Harvard University Press. PP: 3-25.
-         Namboodiri K., & C.M Suchindran (1987). Life Table Techniques and Their Applications. Londan. Academic Press, Inc. Harcourt Brace Jovanovich.
-         Notestein, F. W. (1945). “Population — The Long View”. In: T. W. Schultz, (Ed.), Food for the World. Chicago: University of Chicago Press.
-         Olshansky, S.J. and Ault, A.B. (1986). The fourth stage of the epidemiologic transition: The age of Delayed Degenerative Diseases. The Milbank Quarterly 64(3): 355- 391.
-         Olshansky, S.J., Carnes, B.A., Rogers, R.G. and Smith L. (1998). Emerging Infectious Diseases: the Fifth Stage of the Epidemiologic Transition? World Health Statistics Quarterly 51(2-3-4): 207-217.
-         Omran, A.R. (1971). The Epidemiologic Transition: A Theory of the Epidemiology of Population Change. Milbank Memorial Fund Quarterly 49(4): 509-538.
-         Omran, A.R. (1998). “The Epidemiologic Transition Theory Revisited Thirty Years Later”. World Health Statistics Quarterly 51: 99-119.
-         Rogers, R.G. and Hackenberg, R. (1987). “Extending epidemiologic transition theory: A new stage”. Social Biology 34(3-4): 234-243.
-         Spijker, J.J.A. (2004), Socioeconomic Determinants of Regional Mortality Differences inEurope, Dutch University Press: Amsterdam, Netherlands.
-         Tencza Christopher, Stokes A., Preston S. (2014). "Factors responsible for mortality variation the United States: A latent variable analysis". Demographic Research, 31(Article 2): 27-70.
-         Thompson W. S (1929)." Population", American Journal of Sociology, 34: 959-975.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 13، شماره 26
بهمن 1397
صفحه 155-185

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 02 بهمن 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار