تحولات سن مناسب ازدواج در ایران و تعیین‌کننده‌های آن بین سال‌های 1383 تا 1394

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جمعیت شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

سن ازدواج از عوامل مهم پویایی جمعیت است که بر باروری، مرگ و میر و مهاجرت اثر دارد. از این رو مقاله حاضر به مطالعه تحولات الگوی سن مناسب ازدواج دختران و پسران براساس ویژگی‌های جمعیتی و اقتصادی- اجتماعی پرداخته و از داده‌های پیمایش ملی تحولات فرهنگی ایرانیان در سال 1383 و پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در سال 1394 استفاده کرده است. یافته‌ها نشان از افزایش میانگین سن مناسب ازدواج دختران و پسران تقریبا به اندازه یک سال طی دو مقطع مورد مطالعه دارد، میانگین سن مناسب ازدواج دختران از 3/20 سال در 1383 به 2/21 سال در 1394 و میانگین سن مناسب ازدواج پسران از 8/24 سال در 1383 به 7/25 سال در 1394 رسیده است. سهم متغیرهای اثرگذار طی این سال‌ها تغییر کرده، اما تحصیلات همواره عاملی کلیدی و موثر در تبیین تحولات سن مناسب ازدواج دو جنس نسبت به دیگر متغیرها بوده است. وضع شغلی و پایگاه اقتصادی-اجتماعی در سال 1383 اثری نداشته، اما در سال 1394 متغیری اثرگذار بوده‌اند. بنابراین، با توجه اهمیت تحصیلات و اشتغال در نگرش به ازدواج در سال‌های اخیر، به منظور ایجاد تحول در تشکیل خانواده و تسهیل ازدواج نیازمند تنظیم سیاست‌های حمایتی در این دو حوزه هستیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Changes in the Ideal Age at Marriage in Iran and its Determinants between 2004 and 2015

نویسندگان [English]

  • Zahra Ghorbani 1
  • Fatemeh Torabi 2
1 Assistant Professor of Demography, University of Arak, Arak, Iran
2 Associate Professor, Department of Demography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The age at marriage is an important factor in population dynamics that affects fertility, mortality and migration. Therefore, the present article studies changes in the pattern of the ideal age at marriage of girls and boys based on their demographic and socio-economic characteristics. The data have been drawn from the 2004 National Survey of Iranian Cultural Changes and the 2015 National Survey of Iranian Values and Attitudes. The findings show that the average age at marriage of girls and boys has increased by almost one year during this period. The average ideal age at marriage of girls has increased from 20.3 years in 2004 to 21.2 years in 2015 and the average ideal age at marriage of boys has increased from 24.8 years in 2004 to 25.7 years in 2015. The role of different variables have changed over the years but education has always been a key and effective factor in explaining the variation in the ideal age at marriage of both sexes compared to other variables. Job status and socio-economic status did not have an effect in 2004 but they were effective in 2015. Considering the importance of education and employment in the attitude towards marriage in recent years, we need to formulate supportive policies in these two areas in order to change the formation of family and facilitate marriage.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ideal age at marriage
  • level of education
  • socio-economic status
  • family
  • Iran

مراجع

  • بیی، ارل (1393). روش‏های تحقیق در علوم اجتماعی، جلد دوم، ترجمه: رضا فاضل، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
  • بنگستون، ورن و لن اکاک (1393). دایره‏المعارف خانواده (نظریه‏ها و روش‏ها)، ترجمۀ عالیه شکربیگی و شهلا مهرگان، تهران: جامعه‏شناسان.
  • درویش‏پورکاخکی، علی، عابدسعیدی، ژیلا (1392). "بررسی عوامل مرتبط با کیفیت زندگی وابسته به سلامت سالمندان شهر تهران." نشریه دانشکده پرستاری و مامایی، دوره23، شماره82.، صص.  16 ـ 8.
  • عثمانی، نسرین (1396). "تبیین دیدگاه سالمندان بیوه و فرزندان آن‌ها در مورد ازدواج مجدد"، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشته سالمندی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز: دانشکدۀ بهداشت.
  • علیکرمی، کریم (1398). "مطالعۀ پدیدارشناختی تجربۀ سالمندی در وضعیت تنهایی در بین زنان شهر بوکان"، رسالۀ دکتری تخصصی در رشته جامعه‏شناسی بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه پیام نور: گروه علوم اجتماعی.
  • نیکنام، ماندانا، تیموری، مریم (1400). "مقایسۀ احساس رضایتمندی از زندگی، تحمل پریشانی و سبک‏های مقابله با استرس در مردان سالمند با ازدواج مجدد و مردان سالمند مجرد." مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سال 28، شماره 1 (پیاپی 114)، صص: 28-21.
  • قادری، شادی؛ صحاف، ربابه؛ محمدی شاه بلاغی، فرحناز؛ انصاری، غلامرضا؛ قرنجیک، عزیزه؛ اشرفی، کاظم وهمکاران (1391). "برآورد میزان شیوع افسردگی و عوامل فردی مرتبط با آن در سالمندان کُرد مقیم منزل در سال1389." سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره7، شماره1. صص. 66 ـ 57
  • کلارک، آلیسون و استوارت کرنلیا برنتانون (1389). طلاق، علل و پیامدها؛ ترجمۀ سعید صادقی و همکاران، اصفهان: پیغام دانش.
  • محمدپور، احمد (1389). روش در روش: ساخت معرفت در علوم انسانی، تهران: انتشارات جامعه‏شناسان.
  • محمدپور، احمد؛ رضائی، مهدی (1388). "مبانی پارادایمی روش مردم‏نگاری و نظریه زمینه ای در پژوهش کیفی: اصول نظری و شیوه‏های عملی"، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه بوعلی سینا همدان، شماره 18 ـ 17، صص: 95 ـ 72.
  • محمدپور، احمد(1392). ضد روش 2، مراحل و رویه‏های عملی در روش‏شناسی کیفی، تهران: انتشارات جامعه‏شناسان.
  • مرکز آمار ایران (1395 الف) سرشماری نفوس و مسکن کل کشور: جدول جمعیت بر اساس زناشویی، بازبینی شده در تاریخ 01/10/1400، org.ir
  • مرکز آمار ایران (1395 ب) سرشماری نفوس و مسکن استان کردستان: جدول جمعیت بر اساس زناشویی، بازبینی شده در تاریخ 01/10/1400، org.ir
  • هروی کریملو، مجیده؛ انوشه، منیژه؛ فروغان، مهشید؛ شیخی محمدتقی؛ و همکاران (1386). "تبیین دیدگاه سالمندان پیرامون پدیده احساس تنهایی: یک پژوهش کیفی پدیدارشناسی"، سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره2، شمارۀ 4، صص 42- ـ 410.
  • Aguila S., Aquino-Malabanan M, Lopez ER.(2015). "Marital Satisfaction among Widows and Widowers." Asia Pacific Journal of Education, Arts and Sciences, 2(3) ,97-102.
  • Carr D.(2004). "The desire to date and remarry among older widows and widowers." Journal of Marriage and Family, 66(4) ,1051-68.
  • Glaser, Straus A.(1967). Discovery of Grounded Theory, New York: Aldine de Gruyter.
  • Goldscheider FK. (1994). "Divorce and remarriage: effects on the elderly population." Reviews in Clinical Gerontology, 4 (03): 253-9.
  • Katschke-Jennings B, Healy D.(1988). "Remarriage and the Elderly." Journal of Religion & Aging, 3(3-4) ,1-11.
  • Hsieh, Hsiu-F. and Shannon SE (2005). "Three Approaches to Qualitative Content Analysis." Qualitative Health Research, 15: 1277-1290.
  • Hooyman, N.R., Kiyak, H, A. (2018). Social Gerontology: a multidiciplinary perspective, 3rd New York: Pearson.
  • Indriana Y.(2013). "Remarriage in Elderly: A Qualitative Research." Journal of Modern Education Review, 3(11): 870-80
  • Kiecolt-Glaser, J. K., & Newton, T. L. (2001). "Marriage and health: His and hers." Psychological Bulletin, 127(4), 472–503. https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.4.472
  • Neuman L. (2000). Social Research Methods, Third Edition, London: Allyn and Bacon.
  • Sun X-h, Song (2014). "The Situation, Demand and Obstacle of Remarriage of Rural Elderly-Based on the Survey of Two Villages in Hubei and Jiangxi Provinces." Scientific Research on Aging, 2 (9), 20-7.
  • Turner (1998). The Structure of Sociological Theory, 6th ed. NewYork, Wadsworth Publishing.
  • Watson WK, Bell NJ, Stelle C. (2010). "Women narrate later life remarriage: Negotiating the cultural to create the personal." Journal of aging studies, 24 (4): 302-12.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 16، شماره 31
شهریور 1400
صفحه 33-59

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 شهریور 1399
  • تاریخ بازنگری: 31 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار