بررسی چند متغیره تغییرات باروری ویژه سنی مقطعی در ایران (استفاده از نمونه دو درصد سرشماری‌های 1385 و 1390)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جمعیت شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار جمعیت شناسی، گروه تغذیه جامعه، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

چکیده

این پژوهش تغییرات باروری در ایران را از 1366 تا 1390 (دوره 25 ساله) بصورت چند متغیری بررسی می­نماید. اطلاعات فرزندآوری زنان 64-15 ساله در سرشماری­های 1385، 1390 تامین­کننده اطلاعات باروری زنان 49-15 ساله برای هر یک از این دوره‌های پنج‌ساله می‌باشند. اطلاعات فرزندآوری و تاریخچه موالید زنان 64-15 ساله با استفاده از روش لوتر (1988) در داده‌های نمونه 2% سرشماری‌های 1385 ،1390  بازسازی شده است. برای محاسبه شاخص‌های میزان باروری ویژه سنی و کل بصورت چندمتغیری، از رگرسیون پواسون و روش شومیکر (2004) استفاده شده است. براساس یافته­ها، متغیرهای اشتغال و تحصیلات بیشترین تأثیر را در کاهش میزان باروری کل و ویژه سنی داشته، به‌طوری‌که زنان شاغل و با تحصیلات بالا در دوره 85-81 از سرشماری 1385 به ترتیب دارای میزان باروری کل زیرسطح جانشینی، برابر با 6/1 و 5/1 و در دوره 90-86 به ترتیب دارای میزان باروری کل برابر با 43/1 و 45/1 هستند. بیشترین میزان باروری ویژه سنی زنان شاغل و تحصیلات بالا از سرشماری 1385، به‌ترتیب در گروه سنی 30-25 سال و 34-25 ساله قرار دارد؛ در سرشماری 1390 به ترتیب، به گروه سنی 39-30 و 39-25 سال انتقال می­یابند؛ کمترین تغییرات در میزان باروری کل و ویژه سنی مربوط به متغیر مهاجرت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Multivariate Analysis of Cross-sectional Age-specific Fertility Changes in Iran (Using Microdata Sample of the 2006 and 2011 National Censuses)

نویسندگان [English]

  • Atefeh Sofalchin-Langrudy 1
  • Hassan Eini-Zinab 2
1 M.A. in Demography, Allameh Tabatabaei University
2 Associate Professor in Demography, Department of Community Nutrition, Shahid Beheshti University of Medical Sciences
چکیده [English]

 
In this research, the fertility transition has been analyzed for 25 years involving multi-variables. The 25 years from 1987 to 2011 are divided into five periods, and the birth history of women has been rebuilt using the Luther method for women aged 15 to 64 years old in two percent raw data of censuses conducted in the years 2006 and 2011. To calculate the fertility rate based on age and other covariates, we have used Poisson Regression andSchoumaker's proposed method. Results show that employment and educational attainment had the most significant effect on reducing the age-specific fertility rates and, in turn, total fertility rate. Employed and highly educated women in 2002-2006 had total fertility rates equal to 1.6 and 1.5, and from 2007 through 2011, the total fertility rate reached 1.43 and 1.45, respectively. In 2006, among Employed and highly educated women, age groups of 25-30 years and 25-34 years had taken over as the peak fertility age groups, respectively. Based on the 2011 census, those peak rates tilted to the age group of 25-39 and 30-39 years, respectively. Migration had a marginal but significant effect on the dependent variable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fertility
  • Reconstruction of birth histories
  • Multivariate analysis
  • Socioeconomic and Demographic variables
  • Poisson Regression
افشاری، زهرا (1394). "برابری جنسیتی و باروری در ایران"، زن در توسعه و سیاست، دوره 13، (شماره2 )، صص: 262-245.
ثوابی، حمیده و فیروز راد (1391). "بررسی گرایش به باروری و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مطالعه موردی زنان متأهل 50-15 ساله ساکن شهر تبریز)"، مطالعات جامعه شناسی، سال پنجم، (شماره 17)، صص: 42-23.
حسینی، حاتم (1386). درآمدی بر جمعیت شناسی اقتصادی-اجتماعی و تنظیم خانواده، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
رستگارخالد، امیر، و میثم محمدی(1394). "تغییرات فرهنگی و افت باروری در ایران (بر پایه تحلیل ثانوی داده‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان)"، جامعهشناسی کاربردی، (سال 26(2)، صص: 180-159.
زنجانی، حبیب الله، و کامل شادپور، امیرهوشنگ مهریار، محمد میرزائی (1378). جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
سرایی، حسن (1376). "گذار جمعیتی ایران: ملاحظات مقدماتی"، در جمعیت­شناسی و جمعیت ایران، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه (1391)، صص: 81-69.
عباسی شوازی، محمدجلال و زهره خواجه صالحی (1392). "سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعه موردی شهر سیرجان)"، نشریه زن در توسعه و سیاست، دوره 11، صص: 64-45.
عباسی‌شوازی، محمدجلال، و عباس عسکری‌ندوشن(1384)."تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران: مطالعه موردی استان یزد"، نامه علوم اجتماعی، شماره 25، صص: 75-25.
عباسی‌شوازی، محمدجلال و ملیحه علی‌مندگاری، (1389). "تأثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتار باروری آن‌ها در ایران"، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، شماره1، صص: 51-31.
عباسی‌شوازی، محمدجلال، و میمینت حسینی­چاووشی، (1390). "تحولات باروری، تنظیم خانواده و سیاست‌های جمعیتی در ایران"، فصلنامه معرفت در دانشگاه اسلامی، سال 15، (شماره 3): صص 18-8.
عینی­زیناب، حسن (1391). "بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخص­های مربوطه در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی)". مرکز مطالعات و پژوهش­های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران، ایران.
عینی­زیناب، حسن (1392). "بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخص­های مربوطه در ایران"، فصلنامه مطالعات جمعیتی، سال اول، (شماره دوم): صص : 24-9.
عینی­زیناب، حسن، و زهرا سلطانی­چم حیدری،  فریده شمس قهفرخی، محمد شیری، محمد اسلامی، محمد اسماعیل مطلق، (1393 الف)، "بررسی چند متغیری روند تغییرات باروری در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی)"، پژوهشکده آمار ایران، تهران، ایران.
عینی‌زیناب، حسن، و زهرا سلطانی، ، محمداسماعیل مطلق، ، محمد اسلامی، (1393-ب). "بررسی چند متغیره تغییرات نسلی باروری در ایران: مطالعه زنان 35-64 ساله براساس نمونه 2% سرشماری 1390"، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال نهم، (شماره 18): صص:72-32. .
مرکز آمار ایران. (1391). "نتایج تفصیلی نفوس و مسکن کل کشور". تهران: مرکز آمار ایران.
ویکس، جان (1385). جمعیت: مقدمه‌ای برمفاهیم و موضوعات (ترجمه الهه میرزایی)، تهران: انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
نقدی، اسدلله، و صادق زارع(1392). "بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر باروری زنان حاشیه‌نشین"، فصلنامه زن و جامعه، سال چهارم، (شماره 14)، صص: 54-31.
Luther, Y. N. & L.J. Cho (1988). "Reconstruction of Birth Histories from Census and Household Survey Data. " Population Studies, 42(3): 451-472.
Mehryar, A. H., Aghajanian, A., Tabibian, M., & Tajdini, F. (2002). "Women’s Education and Labor Force Participation and Fertility Decline in Iran. " Arkansas, USA: Fayetteville State University.
Notestein, F. (1945). "Population: the long view ", in T. Schultz (ed.), Food for the Word, University of Chicago Press, Chicago: 36-57.
Notestein, F. (1953). "Economic Problems of Population Change", In: Proceedings of the English International Conference of Agricultural Economists. London: Oxford University Press, P: 13-31.
Schoumaker, B., (2004). "A person-period approach to analysing birth histories." Population-E, 59: 689-702.