تاثیر سنخ‌های متفاوت شبکه‌های اجتماعی بر قصد باروری: مطالعه زنان حداقل یکبار ازدواج کرده مناطق شهری استان بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

افراد در درون شبکه­های اجتماعی قرار دارند و این شبکه­ها می­توانند بر تصمیمات مهم آنها مانند قصد فرزندآوری تاثیرگذار باشند. سنخ‌شناسی شبکه­های اجتماعی در مقاله حاضر با توجه به ساختار، ماهیت و ترکیب شبکه و مکانیزم‌های تاثیرگذار در آن شامل فشار اجتماعی، واگیری اجتماعی، یادگیری اجتماعی و حمایت اجتماعی انجام گرفته است. با بهره­گیری از نمونه­گیری خوشه­ایی چند مرحله‌ای 600 زن 18 تا 44 ساله واجد شرایط در نقاط شهری استان بوشهر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحلیل خوشه­ای بیانگر چهار سنخ متفاوت شبکه­های اجتماعی در میان زنان مورد مطالعه بود که مشخصات هر کدام از آنها به تفصیل در مقاله آمده است. نتایج تحلیل رگرسیون لوجستیک دو وجهی نشان دهنده آن است که شبکه­های اجتماعی خانواده محور بیشترین احتمال را برای قصد رفتن به توالی بالاتر فرزندآوری دارا می­باشند. این احتمال نسبت به شبکه­های اجتماعی غیرحمایتی، خویشاوند محور و دوست محور به ترتیب 18/5، 80/2 و 24/2 برابر بیشتر است. با توجه به آنکه به نظر می­رسد اندازه شبکه‌های اجتماعی خانواده محور در طول زندگی مدرن در حال کم شدن است، اتخاذ سیاست­هایی برای حفظ آنها و همچنین یافتن راه­حل­هایی برای جبران نقش مهم شبکه­های اجتماعی در رابطه با فرزندآوری لازم و ضروری باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Different Types of Social Network on Fertility Intention: The Case Study of Ever- Married Women in Urban Areas of Bushehr Province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi 1
  • Ahmad Dorahaki 2
1 Professor, Department of Demography, University of Tehran
2 Ph.D. Candidate in Demography, University of Tehran
چکیده [English]

Individuals are within social networks and these networks can influence such critical decisions as intention of childbearing. Social networking typology has been conducted according to the structure, the nature and composition of the network and its effective mechanisms, including social pressure, social contagion, social learning and social support, according to the cluster analysis technique. Using multi-stage cluster sampling, 600 eligible women aged 18-44 years were selected and studied in urban areas of Bushehr province. The cluster analysis results indicated four different social networking types among the women studied that the characteristics of each of them are detailed in this article. The results of logistic regression analysis show that family-centered social networks have the most probability of going to a higher parity progression. This probability for non-supportive, kin - centered, and friend-centered social networks are 5.18, 2.80 and 2.24 times more, respectively. Due to declining size of family-centered social networks throughout modern life it is necessary to adopt policies to protect social network and to find solutions to compensate for their important role regarding childbearing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social networks
  • fertility intention
  • Fertility
  • parity progression
  • social networking typology

مراجع

-         پرنده، پریوش (١٣٧٢). "بررسی تفاوت­های استانی در باروری اقوام." فصلنامه جمعیت، دوره ٥، شماره ٦، صص: 58-27.
-         حسینی، حاتم و میلاد بگی (1391). "استقلال زنان و کنش باروری در میان زنان کرد شهر مهاباد." زن در توسعه و سیاست، دوره 10، شماره 4، صص: 78-57.
-         شولتز، دوران پی و الن شولتز (1395). نظریه­های شخصیت، (ترجمه یحیی سید محمدی)، تهران: نشر ویرایش.
-         عباسی شوازی، محمد جلال و حاتم حسینی (١٣٨٦). "قومیـت و بـاروری: آزمـون فرضـیه­هـای رقیـب بـرای تبیـین تفاوت­های قومی باروری در شهرستان ارومیه." نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره4، صص: 41-5.
-         عباسی شوازی، محمد جلال و زهره خواجه صالحی (1392). "سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعه موردی شهر سیرجان)." زن در توسعه و سیاست، دوره 11شماره 1، صص: 64-45.
-         عباسی شوازی، محمد جلال و سعید خانی (1393) . "ناامنی اقتصادی و باروری: مطالعه موردی زنان دارای همسر شهرستان سنندج." نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 9، شماره 17، صص: 76-37.
-         عباسی شوازی، محمد جلال و عباس عسکری ندوشن (1384). "تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران: مطالعه موردی در استان یزد." جامعه شناسی هنر و ادبیات (نامه علوم اجتماعی سابق)، دوره 11، شماره 3، صص: 35-75.
-         عباسی شوازی، محمد جلال و ملیحه علی مندگاری (1388). "بررسی ابعاد استقلال زنان بر رفتار باروری." زن در توسعه و سیاست،دوره 8، شماره 1، صص: 51-31.
-         عباسی شوازی، محمد جلال، حسینی چاوشی، میمنت، مکدونالد، پیتر و بهرام دلاور (1384). "تحولات باروری در ایران: شواهدی از استان­های منتخب"، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
-         عباسی شوازی، محمدجلال و رسول صادقی (١٣٨٥). "قومیت و باروری: تحلیل رفتار باروری گروه­های قومی در ایران." نامه علوم اجتماعی، شماره 29، صص: 57-31.
-         عینی زیناب، حسن و فریده شمس قهفرخی (1391). "تاثیر تمپو (زمان­بندی فرزندان) بر میزان باروری کل در ایران." نامه انجمن جمعیت­شناسی، دوره 7، شماره13، صص: 196-177.
-         محسن آبادی، بتول (1394). "تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر رفتارها و نیات باروری زنان متاهل 35-18 سال شهر تهران"، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
-         مرکز بهداشت و درمان استان بوشهر (1395). نتایج باروری به تفکیک شهرستان­های استان بوشهر 1394.
-         معینـی، سیدرضـا و علــی پایــدارفر (١٣٧٦)." رونـد تکـوینی شـاخص نـوگرایی و سـنجش آن بـا نسـبت بـاروری."  فصلنامه جمعیت، دوره  19، شماره20، صص: 112-97.
-         Abbasi-Shavazi, MJ., McDonald P. and Hosseini-Chavoshi, M. (2009). The FertilityTransition in Iran: Revolution and Reproduction, New York: Springer.
-         Abma, J.C. and Martinez, G.M. (2006). "Childlessness among Older Women in the United States: Trends and Profiles." Journal of Marriage and Family,68(4): 1045–1056.
-         Arránz Becker, O., Lois, D., and Nauck, B. (2010). "Differences in Fertility Patterns between East and West German Women. Disentangling the Roles of Cultural Background and of the Transformation Process." Comparative Population Studies,35(1): 7–34.
-         Asch, S.E. (1955). "Opinions and Social Pressure." Scientific American,19(5): 31–35.
-         Backhaus, K., Erichson, B., Plinke, W., and Weiber, R. (2006). Multivariate
Analysemethoden. Springer.
-         Balbo, N. and Barban, N. (2014). "Does Fertility Behavior Spread Among Friends?" American Sociological Review,79: 412–431.
-         Balbo, N. and Mills, M. (2012). "The Influence of the Family Network on the Realization of  Fertility  Intentions." Vienna Yearbook of Population Research,9: 179–206.
-         Balbo, N., Barban, N., and Mills, M. (2013). "Friend and Peer Effects on Entry into Marriage and Parenthood: A Multiprocess Approach." Milan: Carlo F. Dondena Centre for Research on Social Dynamics (Working Papers, No. 56).
-         Bandura, A. (1962). Social Learning through Imitation, In: Jones, M.R. (ed.): Nebraska Symposium on Motivation. Lincoln: University of Nebraska Press: 211–269.
-         Bandura, A. (1977). Social learning theory, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
-         Becker, G. )1991(. A Treatise on the Family, Enlarged Edition, Harvard University Press, Cambridge.
-         Bernardi, L. (2003). "Channels of Social Influence on Reproduction." Population Research and Policy Review,22(5-6): 527–555.
-         Bernardi, L. and Klarner, A. (2014). "Social Networks and Fertility." Demographic Research, 30(22):641-669.
-         Bernardi, L. and White, R.G. (2010). "Close Kin Influences on Fertility Behavior. In: Kohli, M. and Heady". P. (eds.). Family, Kinship and State in Contemporary Europe, Frankfurt am Main: Campus: 177–202.
-         Bernardi, L., Klärner, A., and von der Lippe, H. (2007). "Job Insecurity and the Timing of Parenthood: a Comparison between Eastern and Western Germany." European Journal of Population,24(3): 287–313.
-         Bongaarts, J. and Watkins, S.C. (1996). "Social interactions and contemporary fertility transitions." Population and Development Review,22: 639–682.
-         Bühler, C. and Fratczak, E. (2007). "Learning from Others and Receiving Support. The impact of Personal Networks on Fertility Intentions in Poland." European Societies,9(3): 359–382.
-         Burt, R. S., (1984). "Network Items and the General Social Survey." Social Network, 6: 293-339.
-         Burt, R.S. (1987). "Social contagion and innovation: Cohesion versus structural equivalence." American Journal of Sociology,92: 1287–1335.
-         Burt, R.S. and Janicik, G.A. (1996). Social Contagion and Social Structure, In: Iacobucci, D. (ed.). Networks in Marketing. Thousand Oaks: SAGE: 32-49.
-         Caldwell, J.)1982.( Theory of Fertility Decline, Academic Press, London.
-         Cleland, J. and Wilson C.  (1987). "Demand Theories of The fertility Transition: An Iconoclastic View." Population Studies 41(1): 5-30
-         Coleman, J.S. (1988). "Social  Capital in the Creation of Human Capital." The American Journal of Sociology,94: 95-120.
-         Dykstra, P. A., Platinovsek, R., Buhler, C., Kogovsek, T., Fokkema, T., Hlebec, V. and Petric, G. (2016). "Social network indices in the Generation and Gender Survey: An appraisal." Demographic Research, 34(35): 995-1036.
-         Degenne, A. and Forsé, M. (1999). Introducing Social Networks, London: SAGE.
-         Easterlin, R. )1975(. "An economic framework for fertility analysis." Studies in FamilyPlanning, 6(1): 54-63.
-         Erfani A. and McQuillan K. (2008). "Rapid fertility decline in Iran: Analysis of intermediate variables." Journal of Biosocial Sciences 40(3):459–478
-         Erfari, A. (2005). Shifts in social development and fertility decline in Iran: A cluster analysis of provinces, 1986-1996, Discussion Paper no. 05-1, Population Studies Centre, University of Western Ontario.
-         Festinger, L., Schachter, S., Back, K., Bauer, C., and Woods, R. (1950). Social Pressures in Informal Groups: A Study of Human Factors in Housing,New York: Harper.
-         Friedman, D., Hechter, M., and Kanazawa, S. (1994). "A theory of the Value of Children." Demography,31: 375–401.
-         Granovetter, M.S. (1985). "Economic Action and Social Structure: the Problem of Embeddedness." American Journal of Sociology,91(3): 481–510.
-         Greenhalgh, S. )1988(. "Fertility as mobility: Sinic transitions." Population andDevelopment Review,14(4): 629-674.
-         Hara, T. (2008). "Increasing Childlessness in Germany and Japan: Toward a Childless Society?" International Journal of Japanese Sociology,17(1): 42–62.
-         Hlebec, V. and Kogovsek, T. (2011). "How (not) to Measure Social Support Network: The Name Generator vs. the Role Relation Approach." Metodoloski Zvezki, 8(2): 191-207. 
-         Hlebec, V. and Kogovsek, T. (2012). "Different Approach to Measure Ego-centered Support Network. A Meta-Analysis." Qual Quant, 47:3435-3455.
-         Keim, S. (2011). "Social networks and family formation processes. Young adults' decision making about parenthood". Wiesbaden: VS-Verlag.
-         Khadivzadeh, T., Latifnejad Roudsari, R., Bahrami, M., Taghipour, A., and Abbasi Shavazi, M.J.  (2013). "The influence of social network on couple’s intention to have the first child". Iran J Reprod med, 11(3): 209-218.
-         Kohler, H. P. (2001). Fertility and Social Interaction. An Economic Perspective, Oxford: Oxford University Press.
-         Kohler, H. P. and Bühler, C. (2001). "Social Networks and Fertility." In: Smelser, N.J. and Baltes, P.B. (eds.). International encyclopedia of the social & behavioral sciences. Oxford: Pergamon: 14380–14384.
-         Kreyenfeld, M. (2010). "Uncertainties in Female Employment Careers and the Postponement of Parenthood in Germany." European Sociological Review,26(3): 351–366.
-         Kreyenfeld, M., Andersson, G., and Pailhé, A. (2012). "Economic Uncertainty and Family Dynamics in Europe." Demographic Research, 27(28): 835–852.
-         Lesthaeghe, R. (2010(."The Unfolding Story of the Second Demographic Transition". Population and Development Review, 36(2): 211-251.
-         Liefbroer, A.C and Billari F.C. (2010). "Bringing norms back in: A theoretical and empirical discussion of their importance for understanding demographic behavior". Population, Space and Place, 16(4): 287-305.
-         Lois, D. (2016). "Types of Social network and the transition to parenthood." Demographic Research, 34(23): 657-687.
-         Lois, D. and Arránz Becker, O. (2014). "Is Fertility Contagious? Using Panel Data to Disentangle Mechanisms of Social Network Influences on Fertility Decisions." Advances in Life Course Research , 24: 34- 123.
-         Lyngstad, T.H. and Prskawetz, A. (2010). "Do siblings’ Fertility Decisions Influence Each Other?" Demography,47(4): 923–934.
-         Marsden, P. V. (1990). "Network Data and Measurement." Annual Review of Sociology, 16: 435-463.
-         McDonald, P. (2000). "Gender Equity in Theories of Fertility Transition." Population and Development Review. 26(7): 427-439.
-         McNicoll, G. (1980). "Institutional determinants of fertility change." Population and Development Review, 6(3): 441-462
-         Miller, N.A. and Dollard, J. (1941). Social Learning and Imitation, New Haven: Yale University Press.
-         Morissette, L., and Chartier, S. (2013). "The k-means clustering technique: General considerations and implementation in Mathematica." Quantitative Methods for Psychology, 9(1), 15-24.
-         Neugarten, B.L. (1979). "Time, age and the life cycle." American Journal of Psychiatry,136: 887–894.
-         Notestein, F. )1945(. "Population – the long view". Pp. 36-57 in T. Schultz ed., Food for theWorld, University of Chicago Press, Chicago.
-         Prell, C. (2012). Social Network Analysis. History, Theory and Methodology, London: SAGE.
-         Rossier, C. and Bernardi, L. (2009). "Social Interaction Effects on Fertility: Intentions and Behaviors." European Journal of Population,25(4): 467–485.
-         Tanturri, M.L. and Mencarini, L. (2008). "Childless or Childfree? Paths to Voluntary Childlessness in Italy." Population & Development Review,34(1): 51–77.
-         Vikat, A., Beets, G., Billari, F., Bühler, C., Désesquelles, A., Fokkema, T., MacDonald, A.L., Neyer, G., Pailhé, A., Pinnelli, A., Solaz, A., and Spéder, Z. (2005). Wave 1 Questionnaire Manual. In: United Nations Economic Commission for Europe (ed.). Generations & Gender Programme. Survey Instruments. New York and Geneva: United Nations: 18-32.
-         Wasserman, S. and Faust, K. (2009). Social Network Analysis, Methods and Applications, Cambridge: Cambridge University Press.
-         Wellman, B. (1979). "The community question: the intimate networks of East Yorkers." American Journal of Sociology,84: 1201–1231.
-         Westoff, C.F. (1990). "Reproductive Intentions and Fertility Rates." International Family Planning Perspectives, 16(3): 84-89
-         Yim, O., and Ramdeen, K. (2015). "Hierarchical Cluster Analysis: Comparison of three Linkage Measures and Application to Psychological Data." The Quantitative Methods for Psychology, 11(1): 8-21.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 12، شماره 23
تیر 1396
صفحه 7-41

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 آذر 1397
  • تاریخ پذیرش: 05 آذر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار