فرزندپذیری یکی از راه‌های تجربه والدگری به‌ویژه برای زوجین نابارو است. به‌رغم اهمیت جمعیت‌شناختی فرزندپذیری، تاکنون تحقیقات اجتماعی در ایران، کمتر به ابعاد این موضوع توجه نموده‌اند. پژوهش حاضر، برمبنای رویکرد نظریه زمینهای، فرآیند مواجهه والدین فرزندپذیر را با انواعی از فشارهای هنجاری مطالعه می‌کند. براساس نمونهگیری نظری و هدفمند، با 15 نفر از مادران فرزندپذیر شهر یزد مصاحبه عمیق صورت پذیرفت. دادهها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل و در قالب خط داستان (شامل 12 مقوله اصلی و یک مقوله هسته) و مدل پارادایمی ارائه شدند. براساس یافته‌ها، پدیده اصلی پژوهش «رنجیدگی از ترحم دیگران» بود که به‌واسطه شرایط علی (نازایی قطعی، قاضیان مشرف به صحنه و ارزش بالای فرزند برای معنابخشی به زندگی) برساخته میشود و زوجین فرزندپذیر در قبال این امر، راهبردهای کنش‌های موقعیتی و یا ایستادگی در برابر مشکلات با پوشیدن کفش آهنین را برمی‌گزینند. با فعال‌شدن این استراتژی‌ها در بین خانواده‌های فرزندپذیر، درنهایت پیشنهاداتی برای فرزندپذیری به خانواده‌های مشابه ارائه میشود. یافته‌ها همچنین بیانگر آن است که اکثر زوجین فرزندپذیر احساسات منفی ناشی از دریافت دل‌نگرانی از سوی دیگران مهم را تجربه کرده‌اند. پیش‌داوری اطرافیان، ناهمراهی خانواده‌ها، دغدغه در مورد گذشته فرزندخوانده و... برخی از مهم‌ترین زمینه‌های شکل‌دهنده به این دل‌نگرانی‌هاست.
اداره کل ثبت احوال مازندران (1400) وبگاه اداره کل ثبت احوال استان مازندران، (تاریخ بازدید: 11/01/1400): https://www.sabteahval.ir/mz/default.aspx?tabid=8476
استراوس، انسلم و جولیت کوربین (1397). مبانیپژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای، (ترجمه ابراهیم افشار)، تهران: نشر نی.
استریت، ادی (1376). مشاوره خانواده؛ نظر و عمل در نگرش سیستمی، (ترجمه مصطفی تبریزی و علی علوی‌نیا)، تهران: نشر فراروان.
امامی، اسدا... (1379). فرزندخواندگی در حقوق فعلی ایران، پژوهش‌های فلسفی- کلامی، شماره 3، صص: 33-23.
ذوقی فیاض، الهه، حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف، احمد علی‌پور، و مهناز علی‌اکبری‌دهکردی (1391). "بررسی اثربخشی مهارت‌های فرزندپذیری بر کاهش تنیدگی وتغییر سبک‌های مقابله‌ای زوجین متقاضی فرزند" اصول بهداشت روانی، سال چهاردهم، شماره3، صص: 210-19.
رادان، فاطمه (1398). "سنجش نگرش نسبت به فرزندپذیری و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن." فصلنامه اسلام و علوم اجتماعی, سال یازدهم، شماره 22،صص: 120_99.
رجبی، ماهرخ و فاطمه هاشمی‌نیا (1392)." ارزش کودکان و رفتار باروری در شهر شیراز." نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، دوره 8، شماه 15، صص:42_23.
رحیمیاحمدآبادی، سمیه، آریا حجازی، حمید عطاران، حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف، حسین کارشکی، و لاله کوهستانی (1394). "مقایسه شیوه‌های فرزندپروری و سلامت روان زوجین نابارور متقاضی فرزندپذیری با زوجین بدون فرزند." مجله پزشکی قانونی ایران، دوره 21، شماره 3، صص: 166-157.
رحیمیاحمدآبادی، سمیه، آریا حجازی، حمید عطاران، زهرا رحیمیاحمدآبادی (1395). " مقایسه شاخص‌های بهداشت و روان و شیوه‌های فرزندپروری در زنان نابارور متقاضی فرزندپذیری و زنان بارور." مجله پزشکی قانونی ایران، دوره 22، شماره 4، صص: 290_281.
رزاقی، رضا (1385). فرزندپذیری، تهران: انتشارات روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور.
رزاقی، رضا و ابراهیم غفاری (1386). "خانواده‌های فرزندپذیر بعد از فرزندپذیری." فصلنامه دیدگاه، شماره1، صص: 14_9.
ریاحی، محمداسماعیل و الهام زارع‌زاده مهریزی (1391). "بررسی تفاوت‌های جنسیتی در پیامدهای روانی- اجتماعی ناباروری در بین مراجعین به مرکز ناباروری شهر یزد." مطالعات راهبردی زنان، سال چهاردهم، شماره56، صص: 210_155.
ریتزر، جرج (1389). مبانی نظریه جامعه شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، (ترجمه شهناز مسمی‌پرست)، تهران: نشر ثالث.
سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور اجتماعی (1399). آمارهای شنیدنی از فرزندخواندگی در سال کرونایی، تاریخ بازدید: 12 فروردین 1400: https://www.behzisti.ir/news/25594
سازمان ثبت احوال جمعیت کشور (1389). مجموعه آمارهای جمعیتی کشور در سال 1388، تهران: دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی.
عباسی‌شوازی، محمدجلال، اصغر عسگری‌خانقاه و حجیه‌بی‌بی رازقی‌نصرآباد (1384). "ناباروری و تجربه زیسته زنان نابارور: مطالعه موردی در تهران." پژوهش زنان، دوره3، شماره 3، صص:113_91.
فاتحی دهاقانی، ابوالقاسم، علی محمد نظری (1389). "تحلیل جامعه شناختی عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق در استان اصفهان" مطالعات اجتماعی، شماره 25، صص:54_13.
مبین، حجت (1384). "تحولات فرزندپذیری در نظام حقوقی اسلام، ایران و فرانسه." فصلنامه حقوقی گواه، شماره 4و 5، ص: 30.
ملتفت، حسین (1381)." بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق در شهرستان داراب"، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.
موسوی‌بجنوردی سیدمحمد و فروزان علایی‌نوین (1388). بررسی وضعیت فرزندخواندگی بعد از انقلاب اسلامی، پژوهش‌نامه متین، شماره 42، صص: 46-21.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین و سیدمهدی سید‌زاده ثانی (1391). "رژیم بین‌المللی هراس اخلاقی: نقش رسانه." فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 15، (ویژه‌نامۀ شماره 8)، صص: 175-137.
Arenson, Elliot (2011) The Social Animal, (11th), New York: Worth Publishers.
Bachrach, Christine (1986) Adoption Plans, Adopted Children, and Adoptive Mothers, Journal of Marriage and Family, 48(2): 243-253.
Bokaie M, Farajkhoda T, Enjezab B, Heidari P, & Karimi Zarchi M. (2012). "Barriers of child adoption in infertile couples: Iranian’s views." Iranian Journal of Reproductive Medicine, 10(5): 429-434.
Bott, Elizabet (2001) Family and Social Network: Roles, Norms, and External Relationships in Ordinary Urban Families, (2nd), Routledge.
Brodzinsky DM, Schechter MD, (ed.s) (1990). The Psychology of Adoption. New York: Oxford University Press.
Burns, L.H, Covington, SH.N. (2000). Psychology of Infertility, New York: The Parthenon Publishing Group.
Canzi E, Ranieri S, Barni D, Rosnati R. (2019). "Predictors of Parenting Stress During Early Adoptive Parenthood." Current Psychology, 38: 811-820.
Cohen, Stanley (2011), “Folk Devils and Moral Panics: The Creation of the Mods and Rockers”, (3rd ed.), London: Routledge.
Davis, Mary Ann (2011), Children for Families or Families for Children: The Demography of Adoption Behavior in the U.S., New York: Springer Science+Business Media.
Goffman, Erving (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. Prentice-Hall.
Inhorn, Marcia C., Daphna Birenbaum-Carmeli, Soraya Tremayne, Zeynep B. Gürtin (2017). Assisted Reproduction and Middle East Kinship: A Regional and Religious Comparison, Reproductive BioMedicine and Society Online, 4: 41-45.
Ishizawa H, Kubo K. (2013). "Factors Affecting Adoption Decisions: Child and Parental Characteristics." Journal of Family Issues, 27(20): 1-27.
Kutty, F. (2015) Islamic “Adoptions”: Kafalah, Raadah, Istilhaq and the Best Interests of the Child, In: R. L. Ballard, N. H. Goodno, R. F. Cochran and J. A. Milbrandt (ed.s), The Intercountry Adoption Debate: Dialogues Across Disciplines, Cambridge Scholars Publishing.
Liu J, Larsen U, Wyshak G. (2004). "Factors affecting adoption in China, 1950–87." Population Studies, 58(1): 21-36.
March, K. (1995). "Perception of Adoption as Social Stigma: Motivation for Search and Reunion." Journal of Marriage and Family, 57(3): 653-660.
Mead, G. H. (1965 [1934]). Mind, Self and Society. Chicago: University of Chicago Press.
Pacifici C, Delney R, White L. (2006). Web-based training for foster, adoptive, and kinship parents. Children and Youth Services Reveiw, 28: 1329-1343.
Pollack, D. (2004) “Classical Religious Perspectives on Adoption Law” Notre Dame Law Review 79(2): 103.
Rivzi, Sayyid Muhammad (1990) "Adoption in Islam," Internet Archieve, Retrived 1 April 2021 from: http://www.jaffari.org/files/literature/Adoption in Islam.pdf
United Nations. (2009). Child Adoptions: Trends and Policies. Sales No. E.10.XIII.4. Retrived: 3 April 2021, from: https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/policy/child-adoption.pdf
Yassini, S. M., Taghavi Shavazi, M., & Taghavi Shavazi, N. (2012). Factors associated with adoption acceptance rate from the view point of infertile couples. Iranian Journal of Reproductive Medicine, 10(5): 413-418.
Zhang, W. (2006). "Child Adoption in Contemporary Rural China." Journal of Family Issues, 27(3): 301-340.
)
