مطالعۀ تطبیقی سبک زندگی سلامت محور سالمندان ترک و کرد در شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

سلامت به‌عنوان سبک زندگی و پیشگیری در مقابل بیماری مطرح است که تحت تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیطی و فرهنگی افراد قرار می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهد شرایط اقتصادی-اجتماعی متفاوت قومیت‌ها می‌تواند در سلامت آنان اثرگذار باشد. در این مطالعه، داده‌ها از تکنیک پیمایش، از طریق پرسشنامۀ ساختارمند و از افراد 60 سال به بالاتر شهر ارومیه، شامل 386 نفر سالمندان کرد و ترک (226نفر ترک،161نفر کرد) جمع‌آوری گردید. میانگین و انحراف‌معیار برای نه بُعد مورد مطالعه، برای قومیت ترک به ترتیب 83/17 و 18/2 و برای قومیت کرد 48/18 و 11/2 با سطح معنی‌داری 004/0 بدست آمد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که قومیت بدون کنترل متغیرهای جمعیتی و اقتصادی با ضریب 145/0 تاثیر مثبتی بر سبک زندگی سالمندان دارد که با کنترل همین متغیر به 182/0 افزایش می‌یابد و درآمد ماهیانه و قومیت (یعنی کرد بودن) بیشترین تاثیر مثبت و معنادار را بر آن دارد. یافته‌ها نشان دادند شرایط اجتماعی-جمعیتی و اقتصادی، تفاوت معناداری را در سبک زندگی سلامت محور دو قومیت بوجود می‌آورد. سالمندان قوم کرد سبک زندگی سالم‌تری از سالمندان قوم ترک دارند که می‌تواند بیانگر وضعیت اقتصادی بهتر قومیت کرد در مقایسه با قومیت ترک در شهر ارومیه باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study for the healthy lifestyles of Turkish and Kurdish elders in Urmia

نویسندگان [English]

  • Sajjad Moghaddamzadeh 1
  • Hossein Mahmoudian 2
1 Tehran university
2 Associate Professor, Department of Demography, University of Tehran
چکیده [English]

Health is known as a lifestyle and prevention of disease treatment that is affected by the economic, social, political, environmental, and cultural conditions of individuals. Studies show that ethnicities are in different socio-economic conditions that can affect their health. In the present study, data were collected from the survey technique through a structured questionnaire from people aged 60 and over in Urmia, which included 386 elderly Kurds and Turks (226 Turks and 161 Kurds). Data analysis showed that the mean and standard deviation for the nine studied dimensions were 17.83 and 2.18 for Turkish ethnicity and 18.48 and 2.11 for Kurdish ethnicity with a significance level of 0.004, respectively. The results of multivariate analysis showed that ethnicity without control of demographic and economic variables has a positive effect of 0.145 on the lifestyle of the elderly, which increases to 0.182 by controlling this variable  and monthly income and ethnicity (being Kurdish) have the most positive and significant effect on it. Findings showed that socio-demographic and economic conditions make a significant difference in the healthy lifestyle of the two ethnicities. The Kurdish elders have a healthier lifestyle than the Turkish elders, which can indicate a better economic situation of the Kurds compared to the Turks at Urmia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Healthy lifestyle
  • Ethnicity
  • Elderly
  • Turk and Kurd
  • Urmia
  • احمدی، حمید (1376). "قومیت و قوم‌گرایی در ایران، افسانه یا واقعیت." اطلاعات سیاسی و اقتصادی. شماره 115و116، صص: 73-60.
  • استاجی، زهرا ، رقیه زردشت، موسی‌الرضا تدین‌فر، فاطمه رهنما، رویا اکبرزاده و لادن نجار (1385). "بررسی سبک زندگی در ساکنین شهر سبزوار." دانشگاه علوم پزشکی سبزوار(اسرار). دوره13، شماره 3، صص: 139-134.
  • پارسامهر، مهربان، پویا رسولی نژاد (1394). "بررسی رابطه سبک زندگی سلامت محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش." توسعه اجتماعی. دوره 10، شماره1، پاییز 94، صص: 66-35.
  • حسن‌زاده یامچی، داوود، محمدباقر علیزاده‌اقدم (1393). "بررسی رابطۀ بین سبک زندگی(سلامت محور) و سرمایه فرهنگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد هادی‌شهر در سال تحصیلی 94-1393." مطالعات جامعه‌شناسی. شماره24، علمی- پژوهشی، صص: 98-85.
  • خسروشاهی بهادری، جعفر و زینب خانجانی (1391). "رابطۀ اعتقادات مذهبی و بهزیستی روانی با سلامت معنوی." دانش روان‌شناختی. اسفند 1391، شماره 4، صص: 93-84.
  • خسروی، احمد و رضا چمن (1389). "گذار اپیدمیولوژیک و تغییر سیمای سلامت." دانش و تندرستی. دوره 5، شماره ویژه‌نامه ششمین کنگره‌ی اپیدمیولوژی ایران، صص: 82-67.
  • ذکایی، محمد سعید، ابوعلی ودادهیر و رضا خاشعی (1395). "عوامل موثر بر انتخاب سبک زندگی سلامت محور شهروندان شهر تهران با تاکید بر مصرف رسانه‌ای." علوم اجتماعی: جهان رسانه. بهار و تابستان 1395، دوره یازدهم، شماره 1، صص:67-45.
  • رضازاده، آرزو، بهاره سیدین، نسرین امیدوار، فریده زایری و سکینه نوری‌سعیدلو (1398). "مقایسه اضافه وزن و چاقی در نوجوانان دختر آذری و کرد ساکن شهر ارومیه." سلامت اجتماعی. دورۀ هفتم، شماره1، صص: 76-67 .
  • ریتزر، جورج (1384). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، (ترجمۀ محسن ثلاثی)، تهران: نشر نی.
  • زارع، بیژن، زینب کاوه‌فیروز و محمدرسول سلطانی (1394). "عوامل جمعیتی اجتماعی اثر گذار بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی." مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. دوره چهارم، شمارۀ 1، صص:144 -119.
  • سازگارا، پروین (1389). جامعه در آینه: گسل‌های اجتماعی یا ارزش‌ها و هنجارها: تحلیلی در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، چاپ اول، تهران: نشر رز.
  • سیدامامی،کاووس (1387). "هویت‌های قومی از کجا برمی خیزند؟ :مروری بر نظریه‌های اصلی." خط اول، سال دوم، شماره 7، صص: 32-15.
  • صمیمی، رقیه، دریادخت مسرور، فاطمه حسینی و مهرآسا تمدن‌فر (1385). "ارتباط سبک زندگی با سلامت عمومی دانشجویان." پرستاری ایران . دوره 19، شماره 48، صص: 93-83.
  • عبدالهی، محمد و امید قادرزاده (1382)."فاصله ی قومی و عوامل موثر بر آن در ایران." فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی . شماره 24،صص: 36-1.
  • کاوه فیروز، زینب (1390). "ساختارهای جمعیتی-اجتماعی اثر گذار بر کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران"، پایان‌نامه دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
  • کردزنگنه، جعفر (1381). "بررسی سبک زندگی سلامت محور مرتبط  با  سالمندان  و  عوامل  مؤثر  بر  آن." پایان‌نامه  کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم  اجتماعی.
  • کرد زنگنه، جعفر (1391). "عوامل اجتماعی جمعیتی موثر بر سبک زندگی سلامت محور"، پایان‌نامه دکتری جمعیت‌شناسی ، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
  • کرمی، خدابخش، کریم رضادوست، سیما عبدی زاده و فرات چبیشه (1393). "بررسی عوامل موثر بر سبک زندگی سلامت محور دانشجویان علوم پزشکی جندی شاپور و دانشگاه شهید چمران اهواز" توسعه اجتماعی، دورۀ دهم،شماره 1،صص97-126.
  • کوئن، بروس (1374). مبانی جامعه‌شناسی، (ترجمه غلامعباسی توسلی و رضا فاضل)، تهران: انتشارات سمت.
  • گیدنز، آنتونی(1386). جامعه‌شناسی، (ترجمه حسن چاوشیان)، تهران: نشر نی.
  • مرکز آمار ایران(1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395، جمعیت شهرهای کشور بر حسب سن و جنس، 1395.
  • موحدمجد، مجید و صدیقه جهانبازیان (1395). "مطالعه ی خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهرهای شیراز و یاسوج سال 1394." زن و جامعه، سال هشتم، شماره دوم، صص: 144-125.
  • موحد، مجید، حلیمه عنایت و نسیبه زنجری (1394). "سالمندی سالم؛ تحلیل مقایسه ای سبک زندگی ارتقا دهندۀ سلامت مردان و زنان سالمند در شهر شیراز." مجله‌ی علوم اجتماعی دانشکده‌ی ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، دوره 12، شماره 1، صص: 197-223.
  • میرزایی، محمد (1384). جمعیت و توسعه با تاکید بر ایران (ده مقاله)، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
  • میرزایی، محمد، رسول صادقی، نعمت‌اله جعفرزاده حقیقی فرد و حبیب‌الله صادقی(1399). "تاثیر آلودگی هوا بر اختلال سلامتی شهر اهواز در سال 1395." نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال پانزدهم، شماره 29، صص: 94-61.
  • میرزایی، محمد و لیلا علیخانی (1386). "برآورد سطح و بررسی عوامل موثر بر مرگ و میر شهر تهران در سال 1384و روند تحولات اپیدمیولوژیکی آن در سی سال اخیر." نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره 3، صص: 60-30.
  • وحدانی نیا، مریم سادات ، مهدی عبادی، آذین سیدعلی، افسون آیین‌پرست، سپیده امیدواری، کتایون جهانگیری، ژیلا صادقی، فرانک فرزدی، فرزانه مفتون و علی منتظری (1390). "مردم سلامت خود را چگونه ارزیابی می‌کنند: مطالعه سلامت از دیدگاه مردم ایران." پایش ، دوره 10، شماره 3، صص: 363-355.
  • Anthony Jerant, Rose Arellanes and Peter Franks (2008). “Health Status among US Hispanics Ethnic Variation, Nativity, and Language Moderation”. Medical Care, 46(7): 709-717.
  • Cockerham, WC. (2005). "Health Lifestyle Theory and the Convergence of Agency and Structure." Journal of Health and Social Behavior46(1): 51-67.

 

  • Cockerham, W.; Kunz, G. and Lueschen, G. (1988). "Social Stratification and Health Lifestyles in Two Systems of Health Care Delivery: A Comparison of the United States and West Germany".Journal of Health and Social Behavior 29(2): 113–126.
  • Cockerham, W. C., Rütten, A., & Abel, T. (1997). "Conceptualizing Contemporary Health Lifestyles: Moving beyond Weber".Sociological Quarterly, 38, 321–342.
  • Cockerham, William C., Abel, Thomas, & Lűschen, Gűnther. (1993). "Max Weber, Formal Rationality, and Health Lifestyles."Sociological Quarterly, 34, 413–435.
  • Cockerham, W.C. (2000). "The Sociology of Health Behavior and Health Lifestyles". in Bird, C; Conrad, P. and Fremont, A. (eds.) Handbook of Medical Sociology. Prentice-Hall: Upper Saddle River, NJ. pp. 159–172.
  • Jacqueline Wiltshire, Kate Cronin, Gloria E. Sarto and Roger Brown (2006)." Self-Advocacy during the Medical Encounter: Use of Health Information and Racial/Ethnic Differences".Medical Care, 44(2): 100-109.
  • Joseph G. Grzywacz, Cynthia K. Suerken, Rebecca H. Neiberg, Wei Lang, Ronny A. Bell, Sara A. Quandt and Thomas A. Arcury (2007). “Age, Ethnicity, and Use of Complementary and Alternative Medicine in Health SelfManagement”. Journal of Health and Social Behavior, 48(1): 84-98.
  • Mujahid MS, Roux AVD, Shen M, Gowda D, Sanchez B, Shea S, et al (2008)." Relation between Neighborhood Environments and Obesity in the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis". American Journal of Epidemiology, 167(11): 1349.
  • Richard S. Cooper (1994).” A Case Study in the Use of Race and Ethnicity in Public Health Surveillance”. Public Health Reports (1974), 109(1): 46-52.
  • Stephen L. Buka (2002). “Disparities in Health Status and Substance Use: Ethnicity and Socioeconomic Factors”. Public Health Reports, 117 (Suppl. 1): S118–S125.
  • William W. Dressler, Kathryn S. Oths and Clarence C. Gravlee (2005). “Race and Ethnicity in Public Health Research: Models to Explain Health Disparities.” Annual Review of Anthropology, 34, 231-252.