اهمیت نسبی تغییرات ساختار سنی در تغییرات میزان بیکاری

نوع مقاله : روش شناسی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 استادیار جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)

چکیده

این مقاله به دنبال ارائه اهمیت تغییرات ساختار سنی در تغییرات بیکاری است. بنابراین سعی داشته است با ترسیم تصویری از تغییرات بیکاری در ایران، تاثیرپذیری این تغییرات را از تحولات ساختار سنی مورد مطالعه قرار ‏دهد. داده‌های مورد استفاده در این مقاله، سرشماری عمومی نفوس و مسکن طی سال‌های 95- 1345 می‌باشد و تلاش شده است با استفاده از رویکرد مقطعی، روندهای بیکاری در ایران به تفکیک جنس برای نقاط شهری و روستایی کشور مورد تحلیل قرار گیرد. مطالعه شاخص‌های بیکاری، حاکی از افزایش بیکاری زنان و مردان در سال‌های 1385 و 1395 بود. استاندارد‌سازی نسبت افراد بیکار نشان می‌دهد که تشابه توزیع سنی و توزیع تحصیلی در سال‌هایی که با افزایش بیکاری روبرو بوده‌اند به جز در مردان کل کشور، در سایر گروه‌ها (زنان کل کشور و زنان و مردان مناطق شهری و روستایی)، نمی‌تواند تفاوت‌های میزان بیکاری آن‌ها را از بین ببرد. بنابراین، تغییرات اخیر در بیکاری را باید در عواملی غیر از تغییرات ساختار سنی و ترکیب تحصیلی مانند ویژگی‌های فردی (وضع تاهل و مهارت‌های حرفه‌ای)، مشکلات مدیریتی، نبود تناسـب بین مهارت افراد و نیازهای بازار کار جستجو کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relative Importance of Age Structure Changes in Changes in Unemployment Rate

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Torabi 1
  • Marjan Rshvand 2
1 Assistant Professor, Department of Demography, University of Tehran
2
چکیده [English]

This article seeks to present the importance of age structure changes in unemployment changes. Therefore, by drawing a picture of changes in unemployment in Iran, their impact on changes in age structure is examined. The data is derived from the 1965-2016 Iranian decennial general censuses of population and housing. An attempt has been made to analyze unemployment trends by gender for urban and rural areas using a cross-sectional approach. An examination of unemployment indicators showed an increase in unemployment of women and men in 2006 and 2016. The standardization of the proportion of unemployed people shows that similarity in age distribution and education distribution cannot remove their differences in unemployment in the years when unemployment has increased. This finding holds for women in the whole country and women and men in urban and rural, the only exception being men in the whole country. Therefore, recent changes in unemployment must be attributed to factors other than changes in age structure and education composition such as personal characteristics (marital status and professional skills) as well as managerial problems and the lack of relevance between people's skills and requirements of the labor market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Age structure
  • Unemployment
  • Proportion of unemployed people
  • Standardization
  • Iran

مراجع

  • ادیب‌نیا، الهام و حسین راغفر(1391). پیامدهای تغییرات در نرخ باروری بر بازار کار و سرمایه انسانی؛ ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • آنامرادنژاد بردی، رحیم (1391). سونامی جمعیّت در ایران (دهه‌ی 1355-1365) و پیامدهای آن؛ ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • بلادی موسوی، صدرالدین و خدیجه کریمی (1383). تأثیر تحولات جمعیّتی دهه 60 بر نیروی انسانی کشور؛ دومین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، بررسی مسائل جمعیّتی ایران با تاکید بر جوانان، دانشگاه شیراز، 23 و 24 اردیبهشت 1383.
  • ترابی، فاطمه و عباس عسکری ندوشن (1391). پویایی ساختار سنی جمعمیت و تغییرات ازدواج در ایران، نامه انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، شماره 13، صص: 23-5.
  • تودارو، مایکل (1391). توسعه اقتصادی درجهان سوم، (ترجمه غلامعلی فرجادی) ، چاپ نوزدهم، تهران، م‍وس‍س‍ه‌ ع‍ال‍ی‌ پ‍ژوه‍ش‌ در ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی‌ و ت‍وس‍ع‍ه‌.
  • چنگیزی، م (1374). تحولات اشتغال زنان در دو بخش صنعت و خدمات، سمینار بررسی مسایل جمعیتی ایران، شیراز: مرکز مطالعات جمعیتی.
  • خانی، سعید، حسین راغفر و اسعد خانی(1391). تحولات ساختار سنّی جمعیّت ایران، احتمال افزایش بیکاری و تأثیرات آن بر امنیت ملی؛ ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • سرایی حسن (1388). دریچه جمعیّتی ایران؛ برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 1، صص: 45-33.
  • سرایی، حسن (1390). جمعیت‌شناسی: مبانی و نظریه ها. تهران: سمت.
  • شیری، محمد (1394). مطالعه تاثیر ساختار جمعیت و تحولات جمعیت - اجتماعی خانوار بر تغییرات الگوی مصرف در ایران طی دوره زمانی 92- 1363، رساله دکتری در رشته جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • عرب‌مازار عباس، علی کشوری‌شاد (1384). بررسی أثر تغییرات ساختار سنّی جمعیّت بر رشد اقتصادی؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 15، صص: 51-27.
  • فتحی الهام، بهناز سرخیل (1391). بررسی رابطه بین ساختار جمعیّت و نرخ بیکاری جوانان ایرانی در سه دهه اخیر؛ ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • قیصریان اسحاق (1390). بررسی تأثیر ساختارهای جمعیّتی در روند اشتغال و بیکاری استان ایلام و مقایسه آن با سطح کشوری؛ فصلنامه جمعیّت، شماره 75 و 76، صص: 132-113.
  • گلی علی، الهه کیانی، فاطمه روستا و اسماء زارع (1391). بررسی تحولات ساختار سنّی جمعیّت ایران طی سرشماری‌های 1365 تا 1385؛ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • محمودیانی گیلان سراج الدین، محمّد ترکاشوند(1391). بررسی مقایسه‌ای تغییرات نسبت وابستگی ایران و کشورهایی منتخب از جهان؛ ششمین همایش انجمن جمعیّت‌شناسی ایران، تحولات ساختار سنّی و جمعیّت ایران و پیامدهای آن، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 17 و 18 آبان 1391.
  • مرکز آمار ایران (1395). نتایج سرشماری‌های نفوس و مسکن 95-1345[منبع الکترونیک]. تهران. http://www.sci.org.ir
  • مشفق، محمود و محمد میرزایی (1389). انتقال سنی درایران : تحولات سنی جمعیت و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی– جمعیتی، فصلنامه جمعیت، شماره 72-71، صص: 21-1.
  • میرزایی، محمد و محمد ترکاشوند (1391). بررسی مطالعات مرتبط با ساختار سنّی جمعیّت ایران:ارزیابی یافته‌ها و تعیین حوزه‌های جدید مورد تحقیق، طرح پژوهشی با حمایت صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با همکاری دانشگاه تهران.
  • میرزایی، محمد و نادر مطیع حق‌شناس (1397). عوامل مؤثر بر تمایل به تغییر شغلی دانش آموختگان آموزش عالی در ایران با تأکید بر ساختار سنی جمعیت، 94-1384 »، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره 24، صص 107-69،
  • میرزایی، محمد، حبیب‌اله زنجانی، حسن سرایی، محمد جلال عباسی شوازی، شهلا کاظمی‌پور و سید محمد سیدمیرزایی (1382). بررسی و تحلیل مسائل و چالش‌های جمعیتی ایران و پیامدهای آن،کمیسیون جمعیت و چالش‌های اجتماعی، تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  • نظری علی اصغر (1382). بررسی علل و أثرات رشد سریع جمعیّت و نقش نامطلوب آن در توسعه اقتصادی- اجتماعی ایران، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 44، صص: 40-31.
  • Abbasi-Shavazi, M.J., McDonald, P. and Hosseini-Chavoshi, M. (2009). The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction.
  • Hinde, A. (1998). Demographic Methods. London: Arnold.
  • Kinsella, K and David R. Phillips (2005) “Global Aging: The Challenge of Success”, Population Bulletin, 60(1): 5-41.
  • Mason, A. (2005). Economic Demography, In Handbook of Population, edited by Dudley L. Poston and Michael Micklin. US: Kluwer Academic. Plenum Publisher. PP. 549-575.
  • Nefedov, S. A. (2004), A Model of Demographic Cycles in Transitional Societies: The Case of Ancient China, Social Evolution & History 3(1): 69-80.
  • Pearl, Raymond (1929). The Biology of Population Growth. American Journal of Sociology, 35(3): 403–410
  • Poston, Dudley L. and Michael Micklin (2005) Handbook of Population, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, Boston Dordrecht London Moscow.
  • J. (2004). Understanding the Demographic Dividend, Policy Project, Futures Group One Thomas Circle, NW, Suite 200, Washington.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 15، شماره 30
مهر 1399
صفحه 261-288

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 24 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 22 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار