کووید-19 و بازبینی گذارهای جمعیت‌شناختی: عصر اپیدمی‌های عفونی- انگلی نوپدید؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 استادیار جمعیت شناسی، مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور، تهران، ایران

چکیده

ظهور کووید-19 و همه­گیر شدن آن چهره اپیدمیولوژیک و مرگ­ومیر جاری دنیای امروز را تغییر داد. مسئله این تحقیق، ظهور پاندمی کرونا و لزوم بازنگری در نظریه­های گذار­های جمعیت­شناختی (گذار جمعیتی، گذار اپیدمیولوژیک و گذار سلامتی) است. ظهور این اپیدمی نشان داد که امروزه بیماری­های عفونی- انگلی ممکن است با سرعتی بیش از قبل ‌همه‌گیر و جهانی شوند، با بیماری­های مزمن و ساختار سالخورده جمعیت­ها تعامل برقرار کنند، با ویژگی­های دنیای جدید، جهانی شدن و مدرنیزاسیون سازگار شوند و از شرایط آنها برای انتشار آسان­تر، سریع­تر و گسترده­تر خود بهره بگیرند؛ از این لحاظ این بیماری­های عفونی - انگلی نوپدید و بازپدید دوران جدید، متمدن­تر و به‌روزتر از بیماری‌های هم‌نوع خود در گذشته هستند. پدیدار شدن اپیدمی کووید- 19 و جهانگیر شدن آن، یک روند جدید از مرگ‌و‌میر ناشی از این اپیدمی عالمگیر و تاثیرات مهم جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و رفتاری به وجود آورده است که آن را از مراحل دیگر گذار اپیدمیولوژیک تاریخ بشر متمایز می‌کند. این نشانه‌ها می‌تواند حاکی از ورود به دوران جدیدی از مرگ‌و‌میر در عصر پسا گذار جمعیتی باشد که در بیان‌های نظری جدیدتر گذار اپیدمیولوژیک قبلا به آن اشاره شده است: عصر بیماری‌های عفونی- انگلی نوپدید و بازپدید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • سرایی، حسن (1390). جمعیت‌شناسی: مبانی و زمینه‌ها. تهران: انتشارات سمت.
  • سیدمیرزایی، سیدمحمد (1381). جمعیت‌شناسی عمومی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  • محبی میمندی، مصیب و محمد ساسانی پور (1399). "پویایی‌های ساختار سنی جمعیت و مرگ‌و‌میر در ایران: پیشنهاد روشی جدید برای تعدیل میزان‌های مرگ‌و‌میر". نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 15(29): 95-120.
  • میرزایی، محمد (1384). جمعیت و توسعه با تاکید بر ایران (ده مقاله)، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
  • Aassve, A. Alfani, G. Gandolfi, F and M. Le Moglie (2020). “Epidemics and trust: the case of the spanish flu”. Working Papers 661, IGIER (Innocenzo Gasparini Institute for Economic Research), Bocconi University.
  • Caldwell J. C (1998). “Basic premises for health transition in developing
    countries”. World Health Statistics Quarterly; 51: 121-33.
  • Caldwell, J. C (2007). Demographic transition theory. Springer Science & Business Media.
  • Caldwell, J. C. (1976). “Toward a restatement of demographic transition theory.” Population and development review, 2(3): 321-366.
  • J. C (2001). “Population health in transition”. Bulletin of the World Health Organization, 79(2): 159-160.
  • Centers for Disease Control and Preventio. National Center for Health Statistics (2020). https://www.cdc.gov/nchs/covid19/index.htm.
  • Centers for Disease Control and Prevention (2020). https://www.cdc.gov/
  • Drouet E, Grillot R, Morand Serge (2020), Viral pandemics of the modern era, Encyclopédie de l’Environnement, url:

http://www.encyclopedie-environnement.org/?p=11394

  • Eidson, M (2020). Zoonotic disease. Britannica. Retrieved 16 April 2020.
  • Frenk, J. Bobadilla, C. Stern, T. and R. Frejka (1991). “Elements for a theory of the health transition”. Health Transition Review; 1: 21-38.
  • Frenk, J. Bobadilla, J. Sepulveda, J. and J. Cervantes (1989). “Health transition in middle-income countries: new challenges for health care”. Health Policy Planning, 4(1): 29- 39.
  • Frenk, J. Gómez-Dantés, O. and N.Knaul (2011). “Globalization and Infectious Diseases”. Infectious Disease Clinics of North America, 25(3): 593-9.
  • Horrox, R. (2013). The Black Death. Manchester University Press.
  • Johnson, N. and J. Mueller (2002). “Updating the accounts: global mortality of the 1918-1920 Spanish influenza pandemic”. Bulletin of the History of Medicine 76: 105–115.
  • Kirk, D. (1996). “Demographic transition theory:” Population Studies, 50(3): 361-387.
  • Lowe, R. Barcellos, C. Brasil, P. Cruz, O. G. Honório, N. A. Kuper, H and M. S. Carvalho (2018). “The Zika virus epidemic in Brazil: from discovery to future implications”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(1): 1-18.
  • Mc Keown. R. E (2009). “The Epidemiologic Transition: Changing Patterns of Mortality and Population Dynamics”. American Journal of Lifestyle Medicine, 3(1): 19-26.
  • Mosley, W.H., Jamison, D.T. and D. A. Henderson (1990). “The health sector in developing countries prospects for the 1990s and beyond”, Annual Review of Public Health, 11:335-358.
  • Murray, C. J. L and A. D. Lopez (1996). The Global Burden of Disease: A Comprehensive Assessment of Mortality and Disability from Diseases, Injuries, and Risk Factors in 1990 and Projected to 2020 . summary edited by Christopher J. L. Murray, Alan D. Lopez. World Health Organization.
  • Preston S. H (1976). Mortality Patterns in National Populations. New York: Academic Press.
  • NYC Health (2020). covid-19 data totals in city of New York, Updated: November 16. https://www1.nyc.gov/site/doh/covid/covid-19-data-totals.page
  • Olshansky, S. J and A. B. Ault (1986). “The fourth stage of the epidemiologic transition: the age of delayed degenerative diseases.” The Milbank Quarterly; 64: 355-91.
  • Olshansky, S. J, Carnes, B. Rogers, R. G. and L. Smith (1997). “Infectious diseases: New and ancient threats to world health.” Population Bulletin, 52(2):1-52
  • Olshansky, S. J, Carnes. B. A, Rogers, R. G and L. Smith (1998). “Emerging infectious diseases: the fifth stage of the epidemiologic transition?” World Health Statistics Quarterly, 51: 207-17.
  • Omran, A. R (1971). “The epidemiologic transition: A theory of the epidemiology of population change”. Milbank Memorial Fund Quarterly, 49(4): 509-538.
  • R )1959(. The Logic of Scientific Discovery. New York.
  • W, Chu, C. Mao, A. and J. Wu. (2018). “The impacts on health, society and economy of SARS and H7N9 outbreaks in China: a case comparison study”. Journal of Environmental and Public Health, 27: 1-8.
  • Reher, D. S (2004). “The demographic transition revisited as a global process”. Population, Space and Place, 10(1): 19-41.
  • Rogers, R. and R. Hackenberg (1987). “Extending epidemiologic transition theory: A new stage”. Social Biology 34(3-4): 234–243.
  • J, and C. J. Murray (2002). “The Epidemiologic Transition Revisited: Compositional Models for Causes of Death by Age and Sex”. Population Development Review; 28 (2): 205-28.
  • J. K, and D.M Morens (2006). “1918 Influenza: the mother of all pandemics”. Emerging Infectious Diseases 12(1): 15-22.
  • J. K, Reid. A. H, Lourens. A. R, Wang. R, Jin. G and T. G. Fanning (2005). “Characterization of the 1918 influenza virus polymerase genes”. Nature 437 (6): 889-893.
  • J, (2007). “Commentary epidemiologic transition interrupted
    or sweep to the second stage of health transition?” International Journal
    Epidemiology    ; 36(2): 38-46.
  • J, and F. Mesle (2004). “Convergences and divergences in mortality: a new approach to health transition”. Demographic Research, 2(2): 28-45
  • World Health Organization (2020). Novel coronavirus—China. Geneva, Switzerland.
  • World Health Organization (2020). WHO Director-General’ sopening remarks at the media briefing on COVID–19—11March 2020. Geneva, Switzerland.
  • World Health Organization. (‎2019)‎. World health statistics 2018: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/324835.
  • World Health Organization. (2020). Health equity monitor. Last updated July 2020.
  • Worldometer (2020). COVID-19 Coronavirus Pandemic. Last updated July 24, 2020. https://www.worldometers.info/coronavirus/
  • Ziegler, P (2013). The black death. Faber & Faber. Kindle Edition.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 15، شماره 30
پاییز و زمستان 1399
صفحه 41-74

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 21 اردیبهشت 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار