سهم ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان 34-20 ساله شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

افزایش سن ازدواج جوانان به ویژه زنان از ویژگی‌های بارز جامعه کنونی ایران است، که از زوایای اجتماعی و اقتصادی تبیین گردیده ولی مطالعات اندکی به تغییرات ارزشی در حوزه ازدواج پرداخته‌اند. سوال اساسی این است که ارزش ازدواج چه سهم و نقشی در وضعیت ازدواج زنان دارد؟ به بیان دیگر آیا ارزش ازدواج به عنوان یک متغیر می‌تواند در وضعیت ازدواج زنان (ازدواج کرده و ازدواج نکرده) اثرگذار باشد و این دو گروه را از هم جدا کند؟ هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان 34-20 ساله شهر تهران است. داده‌های مطالعه حاصل پیمایشی است که در پاییز 1395 با استفاده پرسشنامه ساخت‌یافته از 630 زن نمونه جمع‌آوری گردید. یافته‌ها، حاکی از تاثیر معنا‌دار ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان است. به گونه‌ای که زنان ازدواج‌کرده در مقایسه با زنان ازدواج‌نکرده ارزش بیش‌تری برای ازدواج قائل هستند. با این‌حال با کنترل ویژگی‌های فردی از جمله سن، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال و دینداری این رابطه دستخوش تغییر می‌گردد، به گونه‌ای که با توجه به سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال و سطح دینداری زنان، ارزش ازدواج آنان متفاوت می‌گردد. بنابراین در چرایی وضعیت ازدواج زنان مجموعه‌ای از عوامل ارزشی و ویژگی‌های فردی دخیل هستند. نتیجه سیاستی مقاله این است که در تدوین و اعمال سیاست‌های تسهیل ازدواج توجه به ویژگی‌های فردی افراد امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Proportion of Marriage Value on the Marriage Status Women 20 – 34 Years Old in the City of Tehran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi 1
  • Marjan Rashvand 2
1 Professor, Department of Demography, University of Tehran
2 PhD Candidate in Demography. University of Tehran.
چکیده [English]

Increase in the age at marriage, especially among the young women, is a prominent feature of recent decades in Iran which has been mostly investigated from socio-economic point of view. However, few studies have focused on value changes in the field of marriage.The fundamental question is how much is the proportion of marriage value in women's marriage status? In other words, does the value of marriage, as a variable, could affect the status of married and unmarried women, in addition, these two groups could be divided by this variable. In this research, data were collected by the structured questionnaire among 630 Tehran’s women between 20- 34 years old in autumn 1395. What is founded in this research is that marriage values have a significant effect on women's marriage status, so that married women put more value on marriage than unmarried women.  However, if the individual traits such as age, education level, occupation and religiosity are controlled, the relation between two variables will change. So women with different circumstance have different viewpoint to marriage values.Therefore, regarding the status of women’s marriage both individual and valuable factors are involved. In conclusion, paying more attention to the individual traits, including age, education and occupation, for formulating and implementing marriage facilitation policies is essential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marriage Value
  • marriage status
  • individual traits
  • Education
  • religiosity
  • structured questionnaire
  • Tehran city
احمدی، وکیل، وحید قاسمی و شهلا کاظمی‌پور (1391). "بررسی نقش گذار جمعیتی در تغییرات جامعه‌شناختی خانواده"، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال دهم، شماره 1. صص: 102-81.
آقایی، سعید و رویا طاهری بنچناری (1392). "نگرش جوانان به تاثیر عوامل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی موثر در بالا رفتن سن ازدواج (مورد مطالعه: ناحیه 2و 3 منطقه 4 تهران سال 1391)"، فصلنامه‌ مطالعات جامعه‌شناختی ایران، سال سوم، شماره هشتم، بهار 1392، صص: 94-75.
التجائی، ابراهیم و مینا عزیززاده (1395). "بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران یک مطالعۀ میان استانی"، جامعهپژوهیفرهنگی،سال هفتم، شماره سوم، صص: 19-1.
ترابی، فاطمه و عباس عسکری ندوشن (1391). "پویایی ساختار سنی جمعیت و تغییرات ازدواج در ایران"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال هفتم، شماره 13، صص: 23-5.
ترابی، فاطمه، مسعود کوچانی اصفهانی و محمد شکفته گوهری (1393). "بررسی مضیقۀ ازدواج در ایراننامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال نهم، شماره 18، صص: 93-73.
حبیب‌پور، کرم و غلامرضا غفاری (1390). "علل افزایش سن ازدواج زنان"، زن در توسعه و سیاست، دوره‌ی 9، شماره‌ی 1، صص: 34-7.
حسینی، حاتم و مریم گراوند (1392). "سنجش عوامل موثر بر شکاف رفتار و نگرش زنان به سن مناسب ازدواج در شهر کوهدشت"، زندرتوسعهوسیاست، دوره یازده، شماره 1، صص: 118-101.
خلج‌آبادی فراهانی، فریده و امیرهوشنگ مهریار (1389). "بررسی نقش خانواده در ارتباط با جنس مخالف قبل از ازدواج در زنان دانشجو در تهران"، فصلنامه خانواده پژوهی، سال ششم، شماره 24، صص: 468-449.
دراهکی، احمد و حسین محمودیان (1391). "تاخیر در ازدواج: انطباق یا بحران؟ نگاهی واکاوانه به سن ایده‌آل ازدواج دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال هفتم، شماره 13، صص: 94-73.
درودی آهی، ناهید (1381). "تحولات دموگرافیک و پدیده مضیقه ازدواج در ایران"، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن جمعیت‌شناسی ایران: تحولات اخیر و آینده جمعیت ایران، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، صص: 208-195.
رازقی نصرآباد، حجیه بی‌بی و لیلا فلاح‌نژاد (1396). "تفاوت‌های نسلی ارزش ازدواج (مورد مطالعه‌ی شهر هشتگرد)"، فصلنامهمطالعات راهبردی زنان، دوره نوزدهم، شماره 75، بهار 1396، صص: 84-63.
سرایی، حسن و سجاد اوجاقلو (1392). "مطالعه نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران مطالعه موردی زنان شهر زنجان"، مجلهمطالعاتتوسعهاجتماعیایران، سال پنجم، شماره چهارم، صص: 41-19.
سرایی، حسن (1385). "تداوم و تغییر خانواده در جریان گذار جمعیتی ایران"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال یکم، شماره 2، صص: 60-37.
صادقی، رسول، محمدعلی قدسی و جواد افشارکهن (1386). "واکاوی مسئله ازدواج و اعتبار سنجی یک راه‌حل"، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1، صص: 108-83.
ضرابی، وحید و  سید فرخ مصطفوی (1390). "بررسی عوامل موثر بر سن ازدواج زنان در ایران؛ یک رویکرد اقتصادی"، فصلنامهپژوهش‌هایاقتصادی، سال یازدهم، شماره چهارم، صص: 64-33.
عباسی شوازی، محمدجلال و رسول صادقی (1384)، قومیت و الگوهای ازدواج در ایران، پژوهش زنان، دوره‌ی 3، شماره‌ی 1، صص 25-47.
عباسی شوازی، محمدجلال و عباس عسکری ندوشن (1384). "تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران"، نامه علوم اجتماعی، شماره‌ی 25، بهار 1384، صص: 75-25.
عباسی شوازی، محمدجلال و فاطمه ترابی (1385). "تفاوت‌های نسلی ازدواج خویشاوندی در ایران"، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، دوره هفتم، شماره 4، صص: 146-119.
عباسی، پریسا (1395). "بررسی علل افزایش سن ازدواج دختران با تکیه بر تغییرات سبک زندگی"، فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی، سال دوم، شماره سوم پیاپی، بهار 1395، صص: 59-33.
عسکری ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی شوازی و رسول صادقی (1388). "مادران، دختران و ازدواج (تفاوت‌های نسلی در ایده‌ها و نگرش‌های ازدواج در شهر یزد)"، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال یازدهم، شماره 44. صص: 33-7.
علی‌مندگاری، ملیحه (1393). "نگرش نسبت به طلاق و عوامل موثر بر آن در چارچوب تئوری گذار دوم جمعیتی، مطالعه‌ای در شهر تهران"، پایان‌نامه‌ی دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
کمالی، افسانه (1386)، بررسی تنگنای ازدواج در ایران، مطالعات جوانان، شماره‌ 10 و 11، صص 16-5.
کاظمی‌پور، شهلا (1388). "سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج و شناخت آثار و پیامدهای آن با تأکید بر ازدوا ج‌های دانشجویی"، فرهنگدردانشگاهاسلامی، سال سیزدهم، شماره 2، صص: 95-75.
محمودیان، حسین، فاطمه ترابی و سراج‌الدین محمودیانی (1392). "تفاوت‌های جنسی تعیین کننده‌های سن ازدواج افراد در آستانه ازدواج در شهر کرمانشاه"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال هشتم، شماره 15، صص: 22-5.
مدیری، فاطمه (1395). "سبک زندگی متاهلین و تعیین‌کننده‌های آن در شهر تهران"، طرح پژوهشی موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
مرکز آمار ایران (1390)، نتایج تفصیلی سرشماری شهر تهران در 1385و 1390، [ منبع الکترونیکی] http://amar.sci.org.ir
میرزایی، محمد و فرزاد قربانی (1394). "جهت گیری ارزشی مادی گرایانه - فرامادی گرایانه و زمان بندی ازدواج (مطالعه موردی:  مردان و زنان در شرف ازدواج استان کهگیلویه و بویراحمد)"، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال دهم، شماره 20، صص: 70-49.
Abbasi-Shavazi, M.J. and McDonald, p. (2008a). “Family change in Iran: Religion, Revolution and the state”, in Thornton, et al. International Family change, Ed New York: Taylor and Francis Group.
Abbasi-Shavzi, M.J., P, McDonald and M, Hosseini-Chavoshi (2008). “Modernization or cultural maintenance: the practice of consanguineous marriage in Iran”, Journal of Biosocial Science, 40: 911-933.
Aghajanian, A. (1991). Women’s role and recent marriage trends in Iran; Canadian Studies in Population, 18(1):17-28.
Askari-Nodoushan, A., T. Aghayarihir, A. Ahmadi and A. Mehryar (2006). “Changing Mate Selection Pattern in Iran”, Paper Presented at the International Conference on Emerging Population Issues in the Asian-Pacific Region: Challenges for the 21st Century, Mumbai, 10-13 December 2006.
Becker, Gary S. (1974). A Theory of Marriage, Part II; The Journal of Political Economy, 82(2): S11-S26
Blau, Francine D.; Lawrence M. Kahn and Jane Waldfogel (2000). Understanding Young Women’s Marriage Decisions: The Role of Labor and Marriage Market Conditions; Industrial and Labor Relations Review, 53(4):1-40.
 Brien, Michael J. and Lee A. Lillard (1994), Education, Marriage, and First Conception in Malaysia; The Journal of Human Resources, Vol. 29, No.4.
Coontz, Stephanie (2006). Marriage as social contract, http://www.philly.com, Oct. 22.
Dixon, R. (1971), “Explaining cross-cultural variations in age at marriage and proportions never marrying”, Population Studies, 25: 215-233                     
Good, W. (1963), “World Revolution and Family Patterns”, London: Free Press of Glencoe.
Jensen R. and R. Thornton (2003). “Early female marriage in the developing world”, Gender and Development, 11(2(: 9-19.
Jones, G. (1981). “Malay marriage and change in Penisular Malaysia: Three decades of change” Population and Development Review 7(2): 255-278.       
Jones, G. W. (2010), “Changing Marriage Patterns in Asia”, Working Paper Series No.131, Asian Research Institute and Department of Sociology, National University of Singapore.
Kabir, Ahmad; Gulshana Jahan and Rukhshana Jahan (2001). Female Age at Marriage as a Determinant of Fertility; Journal of Medical Sciences, 1(6): 372-376.
Kawamura, Sayaka. (2011). “Marriage in Japan: attitudes, intentions, and perceived barriers”. Doctor of Philosophy (Ph.D.), Bowling Green State University, Sociology.
Lesthaeghe, R, Neidert, L and J. Surkyn (2008). Houshould Formation in the Second Demographic Transition in Europe and US: Insights from Middle Range Model. Online available at: http: sdt.psc.isr.umich.edu.pubs.online.
Loughran, David S. and Zissimopoulos, Julie M. (2004), Are There Gains to Delaying Marriage? The Effect of Age at First Marriage on Career Development and Wages, RAND Labor and Population working paper series, November 8.
Nobles, Jenna and Buttenheim, Alison (2006). Marriage in Periods of Crisis: Evidence from Indonesia, California Center for Population Research, On-Line Working Paper Series, October.
Oppenheimer, Valerie Kincade. (1988). A Theory of Marriage Timing. American Journal of Sociology, 94(3): 563-591.
Ortegra J. A. (2012). “Characterization of World Union Patterns at the National and Regional level”, IUSSP Seminar on First Union Pattern around the World, 20-22 June 2012, Spain.
Peng, T. N. (2006). “Trends and correlates of delayed marriage in Malaysia, and implications for development”, Paper presented at the International Conference on Population and Development in Asia: Critical Issues for a Sustainable Future, 20-22 March, Phuket, Thailand.
Pollak, Robert A. (2005). Bargaining Power in Marriage: Earnings, Wage Rates and Household Production; NBER (National Bureau of Economic Research), Working Paper Series, No. 11239.
Tashakkori A. and V.D. Thompson (1988). Cultural change and attitude change: an assessment of post-revolutionary marriage and family attitudes in Iran, Population Researcg and Policy Review, 7(1):3-27.
Thornton, A. (2001). The developmental paradigm, reading history sideways, and family change. Demography, 38(4): 449-465.
Tokuhiro, Yoko. (2004). “Delayed marriage in contemporary Japan: a qualitative study”. The University of Hong Kong (Pokfulam, Hong Kong)
Torabi, F. and Baschieri, A. (2010). Ethnic Differences in Transition to First Marriage in Iran: The Role of Marriage Market, Women's Socio- economic Status, and Process of Development. Demographic Research, 22(2):29-62.
Torabi, F., Baschieri, A., Clarke, L. and Abbasi-Shavazi, M.J. (2013). Marriage Postponement in Iran: Accounting for Socio-economic and Cultural Change in Time and Space. Population, Space and Place, 19(3): 258-274.
Van de kaa, D. J. (1987). Europe’s Second Demographic Transition, Population Bulletin, 42 (1), Washington, PRB
Van de Kaa, D.J. (2001). “Postmodern Fertility Preferences: From Changing Value Orientation to New Behavior”, Population and Development Review, 27(Supp.): 290-331.
Van de Kaa, D.J. (2003). Second demographic transition. In Encyclopedia of Population, Demeny, P and McNicoll, G. (eds.). New York: Macmillan Reference. pp. 872-875. Wad worth publishing Company..
Yang, M. T.  (2013). Romance, Dating and Marriage in Singapore: Youth Attitudes, Ideals, and the “Checklist Syndrome”, A Thesis Presented to the Faculty of the Graduate School of Cornell University In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science.
Zahngir, M.S., Karim, M.A, Zaman, M.R and Hussain, M.I (2008). “Determinants of Age at First Marriage of Rural Woman in Bangladesh: A Cohort Analysis” Trends in Applied Science Research, 3: 335- 343.