تحلیل نسلی- مقطعی تغییرات ازدواج زنان ایران با استفاده از جداول عمر زناشویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مطالعات موجود در مورد وضعیت الگوی سنی ازدواج زنان در ایران، عمدتا مبتنی بر فرضیات مختلفی ازجمله تنگنای ازدواج و تغییرات بازار ازدواج است. درحالی‌که با افزایش سهم زنان تحصیل­کرده، تحصیلات به‌طور مستقل می­تواند بر الگوی سنی و تأخیر در ازدواج زنان تاثیرگذار باشد. در این مقاله سعی شده تا با تاکید بر اثر تحصیلات بر الگوی سنی ازدواج، تغییرات متوسط سال­های تجرد زنان به‌صورت نسلی و مقطعی برآورد شود. داده­ها به‌صورت مقطعی برای سال ۱۳۹۵ و به‌صورت نسلی برای سه کوهورت فرضی متولدین دوره ۶۵-۱۳۶۰، ۷۰-۱۳۶۵ و ۷۵-۱۳۷۰ به تفکیک سطوح تحصیلی و نقاط شهری و روستایی ساخته شد. سپس از طریق روش پیشنهادی کول تجربه نسلی ازدواج زنان برای هر سه کوهورت کامل گردید و نسبت­های نسلی و مقطعی به تفکیک تحصیلات و نقاط شهری- روستایی وارد جدول عمر زناشویی شد. یافته­ها حاکی از آن است که بیشترین متوسط سال­های تجرد مربوط به زنان دانشگاهی است، به‌نحوی‌که کوهورت متولدین ۷۰-۱۳۶۵ بیشترین تأخیر و کوهورت متولدین ۷۵-۱۳۷۰ کمترین تأخیر ازدواج را تجربه خواهند کرد. مقایسه داده­های شهری و روستایی نیز بیانگر آن است که با افزایش سطح تحصیلات، زنان روستایی نسبت به زنان شهری تأخیر در ازدواج بیشتری را تجربه خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cohort and Period Analysis of Marriage Change of Iranian Women Using Nuptiality Life Tables

نویسنده [English]

  • Mehdi Khalili
PhD Candidate in Demography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The existing studies on the status of age pattern of marriage of Iranian women are mainly based on various hypotheses such as marriage squeeze and changes in the marriage market. However, by increasing the share of educated women, education can affect the age pattern and delay in women's marriage independently. Emphasizing on the effect of education on the age pattern of marriage, this article attempts to evaluate average changes in the years of celibacy of women using cohort and cross-sectional analysis. For this purpose, cross-sectional data were generated for the 2016 and cohort data for three hypothetical cohorts born in the periods 1981-86, 1986-91 and 1991-96 by educational levels and urban and rural areas. Then, using the Cole's proposed method, the cohort experience of women's marriage was completed for all three cohorts and the cohort and cross-sectional marriage ratios by education and urban-rural areas were entered into the nuptiality life table. The findings indicate that the highest average years of celibacy are related to university women, so that the cohort born in 1986-91 will experience the longest delay and the cohort born in 1991-96 will experience the least delay in marriage. The comparison of urban and rural data indicates that with an increase in level of education, rural women will experience more delay in marriage than urban women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • education
  • age pattern of marriage
  • delay in marriage of women
  • cohort
  • nuptiality life table
  • احمدی، وکیل و رضا همتی (۱۳۸۷). بررسی وضعیت مضیقه ازدواج در ایران، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۴۱، صص: ۶۴-۴۳.
  • ترابی، فاطمه؛ کوچانی اصفهانی، مسعود؛ و محمد شکفته گوهری (۱۳۹۳). بررسی مضیقه ازدواج در ایران، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره ۱۸، صص ۹۳-۷۳.
  • ترابی، فاطمه و سجاد مسگر زاده (۱۳۹۵). جامعه مخاطره‌آمیز و میانگین سن زنان و مردان در نخستین ازدواج در ایران. زن در توسعه و سیاست، دوره ۱۴ شماره ۴. صص ۴۹۳-۵۱۲.
  • درودی آهی، ناهید (۱۳۸۱). عدم‌توازن نسبت‌های جنسی در ایران، مجله فصلنامه جمعیت، شماره ۴۱، صص: ۲۲-۱.
  • رازقی نصرآباد، حجیه بی‌بی و علی رحیمی (۱۳۹۳). بررسی تحولات امید زندگی مجردی در ایران با استفاده از جداول خالص زناشویی: دوره ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. سال نهم. شماره ۱۸.صص ۱۱۸-۹۵.
  • رحیمی، علی، شهلا، کاظمی‌پور و حجیه بی‌بی رازقی نصرآباد (۱۳۹۴). تحلیل گذار تجرد زنان و مردان در ایران طی سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۰. مطالعات اجتماعی ایران.دوره نهم. شماره ۳.صص ۱۰۹-۸۰.
  • رضا دوست، کریم و ایمان ممبنی (۱۳۹۰). بررسی رابطه بین تأخیر سن ازدواج و متغیرهای میزان درآمد، میزان تحصیلات و تعدادی دیگر از متغیرها در زنان شاغل. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، دوره۱، شماره ۱.صص ۱۲۰-۱۰۳.
  • کاظمی‌پور، شهلا (۱۳۸۳). تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی موثر بر آن. پژوهش زنان. دوره ۲. شماره ۳. صص ۱۲۴-۱۰۳.
  • کوششی، مجید (1385). اریب میانگین در سال‌های تجرد (تجربه ای از مطالعه ازدواج زنان ایران). نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. صص ۱۳۵-۱۱۱.
  • کوششی، مجید و مهدی خلیلی (۱۳۹۹). پیش­بینی عمومیت ازدواج زنان ایران(بر پایه تحلیل الگوهای همسرگزینی). بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره ۱۱.شماره ۲. صص ۴۰-۷.
  • کمالی، افسانه و مجید کوششی (۱۳۸۳). تحلیل وضعیت ازدواج زنان در ایران، مجله شورای عالی انقلاب فرهنگی.شماره ۲. صص ۲۹-۱۱
  • کمالی، افسانه (۱۳۸۶). بررسی تنگنای ازدواج در ایران. مجله مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. شماره ۱۰ و ۱۱. صص ۱۶-۵.
  • عباسی شوازی، محمد جلال و مرجان رشوند (۱۳۹۶). سهم ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان ۳۴-۲۰ ساله شهر تهران. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. سال دوازدهم. شماره ۲۴. صص ۱۶۹-۱۳۵.
  • عسکری ندوشن، ‌عباس، فاطمه فتوحی‌تفتی و ملیحه علی مندگاری (۱۳۹۷). تفاوت­های اقتصادی-اجتماعی مرتبط با سن ازدواج زنان در ایران: مطالعه تطبیقی دختران جوان در آستانه ازدواج و زنان همسردار ۴۹-۱۵ ساله. مطالعات راهبردی زنان. دوره ۲۰، شماره ۷۹. صص 210-171.
  • محمودیان، حسین (۱۳۸۳). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان. نامه علوم اجتماعی، شماره ۲۴. صص ۵۴-۲۷.
  • Bongaarts, J. (2003). Completing the fertility transition in the developing world: The role of educational differences and fertility preferences. Population Studies57(3), 321-335.
  • Coale, A. J. (1971). Age patterns of marriage. Population studies25(2), 193-214.
  • Goldstein, J. R., & Kenney, C. T. (2001). Marriage delayed or marriage forgone? New cohort forecasts of first marriage for US women. American Sociological Review, 506-519.
  • Ikamari, L. D. (2005). The effect of education on the timing of marriage in Kenya. Demographic research12, 1-28.
  • Isen, A., & Stevenson, B. (2010). Women's education and family behavior: Trends in marriage, divorce and fertility(No. w15725). National Bureau of Economic Research.
  • Jones, G. W., & Gubhaju, B. (2009). Factors influencing changes in mean age at first marriage and proportions never marrying in the low-fertility countries of East and Southeast Asia. Asian Population Studies5(3), 237-265.
  • KC, S., Barakat, B., Goujon, A., Skirbekk, V., Sanderson, W., & Lutz, W. (2010). Projection of populations by level of educational attainment, age, and sex for 120 countries for 2005-2050. Demographic Research22, 383-472.
  • Lutz, W. (2013). Demographic metabolism: A predictive theory of socioeconomic change. Population and Development Review38, 283-301.
  • Sabbah‐Karkaby, M., & Stier, H. (2017). Links between education and age at marriage among Palestinian women in Israel: Changes over time. Studies in family planning48(1), 23-38.
  • Torabi, F., & Baschieri, A. (2010). Ethnic differences in transition to first marriage in Iran: The role of marriage market, women’s socio-economic status, and process of development. Demographic Research22, 29-62.