تحلیل نسلی- مقطعی تغییرات ازدواج زنان ایران با استفاده از جداول عمر زناشویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مطالعات موجود در مورد وضعیت الگوی سنی ازدواج زنان در ایران، عمدتا مبتنی بر فرضیات مختلفی ازجمله تنگنای ازدواج و تغییرات بازار ازدواج است. درحالی‌که با افزایش سهم زنان تحصیل­کرده، تحصیلات به‌طور مستقل می­تواند بر الگوی سنی و تأخیر در ازدواج زنان تاثیرگذار باشد. در این مقاله سعی شده تا با تاکید بر اثر تحصیلات بر الگوی سنی ازدواج، تغییرات متوسط سال­های تجرد زنان به‌صورت نسلی و مقطعی برآورد شود. داده­ها به‌صورت مقطعی برای سال ۱۳۹۵ و به‌صورت نسلی برای سه کوهورت فرضی متولدین دوره ۶۵-۱۳۶۰، ۷۰-۱۳۶۵ و ۷۵-۱۳۷۰ به تفکیک سطوح تحصیلی و نقاط شهری و روستایی ساخته شد. سپس از طریق روش پیشنهادی کول تجربه نسلی ازدواج زنان برای هر سه کوهورت کامل گردید و نسبت­های نسلی و مقطعی به تفکیک تحصیلات و نقاط شهری- روستایی وارد جدول عمر زناشویی شد. یافته­ها حاکی از آن است که بیشترین متوسط سال­های تجرد مربوط به زنان دانشگاهی است، به‌نحوی‌که کوهورت متولدین ۷۰-۱۳۶۵ بیشترین تأخیر و کوهورت متولدین ۷۵-۱۳۷۰ کمترین تأخیر ازدواج را تجربه خواهند کرد. مقایسه داده­های شهری و روستایی نیز بیانگر آن است که با افزایش سطح تحصیلات، زنان روستایی نسبت به زنان شهری تأخیر در ازدواج بیشتری را تجربه خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • احمدی، وکیل و رضا همتی (۱۳۸۷). بررسی وضعیت مضیقه ازدواج در ایران، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۴۱، صص: ۶۴-۴۳.
  • ترابی، فاطمه؛ کوچانی اصفهانی، مسعود؛ و محمد شکفته گوهری (۱۳۹۳). بررسی مضیقه ازدواج در ایران، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره ۱۸، صص ۹۳-۷۳.
  • ترابی، فاطمه و سجاد مسگر زاده (۱۳۹۵). جامعه مخاطره‌آمیز و میانگین سن زنان و مردان در نخستین ازدواج در ایران. زن در توسعه و سیاست، دوره ۱۴ شماره ۴. صص ۴۹۳-۵۱۲.
  • درودی آهی، ناهید (۱۳۸۱). عدم‌توازن نسبت‌های جنسی در ایران، مجله فصلنامه جمعیت، شماره ۴۱، صص: ۲۲-۱.
  • رازقی نصرآباد، حجیه بی‌بی و علی رحیمی (۱۳۹۳). بررسی تحولات امید زندگی مجردی در ایران با استفاده از جداول خالص زناشویی: دوره ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. سال نهم. شماره ۱۸.صص ۱۱۸-۹۵.
  • رحیمی، علی، شهلا، کاظمی‌پور و حجیه بی‌بی رازقی نصرآباد (۱۳۹۴). تحلیل گذار تجرد زنان و مردان در ایران طی سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۰. مطالعات اجتماعی ایران.دوره نهم. شماره ۳.صص ۱۰۹-۸۰.
  • رضا دوست، کریم و ایمان ممبنی (۱۳۹۰). بررسی رابطه بین تأخیر سن ازدواج و متغیرهای میزان درآمد، میزان تحصیلات و تعدادی دیگر از متغیرها در زنان شاغل. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، دوره۱، شماره ۱.صص ۱۲۰-۱۰۳.
  • کاظمی‌پور، شهلا (۱۳۸۳). تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی موثر بر آن. پژوهش زنان. دوره ۲. شماره ۳. صص ۱۲۴-۱۰۳.
  • کوششی، مجید (1385). اریب میانگین در سال‌های تجرد (تجربه ای از مطالعه ازدواج زنان ایران). نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. صص ۱۳۵-۱۱۱.
  • کوششی، مجید و مهدی خلیلی (۱۳۹۹). پیش­بینی عمومیت ازدواج زنان ایران(بر پایه تحلیل الگوهای همسرگزینی). بررسی مسائل اجتماعی ایران. دوره ۱۱.شماره ۲. صص ۴۰-۷.
  • کمالی، افسانه و مجید کوششی (۱۳۸۳). تحلیل وضعیت ازدواج زنان در ایران، مجله شورای عالی انقلاب فرهنگی.شماره ۲. صص ۲۹-۱۱
  • کمالی، افسانه (۱۳۸۶). بررسی تنگنای ازدواج در ایران. مجله مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. شماره ۱۰ و ۱۱. صص ۱۶-۵.
  • عباسی شوازی، محمد جلال و مرجان رشوند (۱۳۹۶). سهم ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان ۳۴-۲۰ ساله شهر تهران. نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران. سال دوازدهم. شماره ۲۴. صص ۱۶۹-۱۳۵.
  • عسکری ندوشن، ‌عباس، فاطمه فتوحی‌تفتی و ملیحه علی مندگاری (۱۳۹۷). تفاوت­های اقتصادی-اجتماعی مرتبط با سن ازدواج زنان در ایران: مطالعه تطبیقی دختران جوان در آستانه ازدواج و زنان همسردار ۴۹-۱۵ ساله. مطالعات راهبردی زنان. دوره ۲۰، شماره ۷۹. صص 210-171.
  • محمودیان، حسین (۱۳۸۳). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان. نامه علوم اجتماعی، شماره ۲۴. صص ۵۴-۲۷.
  • Bongaarts, J. (2003). Completing the fertility transition in the developing world: The role of educational differences and fertility preferences. Population Studies, 57(3), 321-335.
  • Coale, A. J. (1971). Age patterns of marriage. Population studies, 25(2), 193-214.
  • Goldstein, J. R., & Kenney, C. T. (2001). Marriage delayed or marriage forgone? New cohort forecasts of first marriage for US women. American Sociological Review, 506-519.
  • Ikamari, L. D. (2005). The effect of education on the timing of marriage in Kenya. Demographic research, 12, 1-28.
  • Isen, A., & Stevenson, B. (2010). Women's education and family behavior: Trends in marriage, divorce and fertility(No. w15725). National Bureau of Economic Research.
  • Jones, G. W., & Gubhaju, B. (2009). Factors influencing changes in mean age at first marriage and proportions never marrying in the low-fertility countries of East and Southeast Asia. Asian Population Studies, 5(3), 237-265.
  • KC, S., Barakat, B., Goujon, A., Skirbekk, V., Sanderson, W., & Lutz, W. (2010). Projection of populations by level of educational attainment, age, and sex for 120 countries for 2005-2050. Demographic Research, 22, 383-472.
  • Lutz, W. (2013). Demographic metabolism: A predictive theory of socioeconomic change. Population and Development Review, 38, 283-301.
  • Sabbah‐Karkaby, M., & Stier, H. (2017). Links between education and age at marriage among Palestinian women in Israel: Changes over time. Studies in family planning, 48(1), 23-38.
  • Torabi, F., & Baschieri, A. (2010). Ethnic differences in transition to first marriage in Iran: The role of marriage market, women’s socio-economic status, and process of development. Demographic Research, 22, 29-62.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 16، شماره 31
شهریور 1400
صفحه 7-31

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 0-573 فروردین 781
  • تاریخ بازنگری: 0-517 فروردین 781
  • تاریخ پذیرش: 0-459 فروردین 781
  • تاریخ اولین انتشار: 01 شهریور 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار