برآورد پوشش ثبت مرگ بزرگسالان در نظام ثبت احوال ایران در دوره زمانی 1375 تا 1395: کاربرد روش توسعه یافته نسل‌های منقرض فرضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

پوشش ثبت مرگ در کشورهای در حال توسعه دچار کم‌ثبتی است. هدف تحقیق حاضر بررسی پوشش ثبت مرگ در ایران در دوره زمانی 1375 تا 1395 است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌ جمعیّت در سرشماری‌های 1375تا 1395 و داده مرگ ثبت شده در سال جاری در دوره مذکور است. پس از ارزیابی داده جمعیّت و مرگ، پوشش ثبت مرگ برآورد شده است. ضرایب پوشش ثبت مرگ با بکارگیری روش نسل‌های منقرض فرضی و در بازه‌های سنّی مختلف و به تفکیک جنس و برای سه دوره‌ی زمانی 1375 تا 1385، 1385 تا 1390 و 1390 تا 1395 در کل کشور برآورد شده است. متوسط ضریب پوشش ثبت مرگ بزرگسالان به ترتیب در دوره‌های زمانی مذکور برای مردان در محدوده مقادیر 76.7 تا 78.9، 86.2 تا 88.8 و 87.7 تا 89.9 و برای زنان به ترتیب در محدوده 71.7 تا 72.5، 79.2 تا 80.9 و 82.8 تا 84.6  برآورد گردید. نتایج نشان‌دهنده این است که داده‌های ثبت مرگ اگرچه دارای خطا کم‌ثبتی هستند، ولی این داده‌ها قابل اصلاح هستند و می‌توان با استفاده از آن‌ها به صورت مستقیم به برآورد شاخص‌های مرگ‌ومیر به تفکیک سنّ و جنس و شناخت روند و سطح مرگ‌ومیر در کشور پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of Adult Death Registration Coverage in Iran’s Civil Registration System during the period 1996 to 2016: Application of the Extended Synthetic Extinct Generations Method

نویسنده [English]

  • Mohammad Torkashvand-Moradabadi
Assistant Professor of Demography, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

 Death registration coverage is under-registered in developing countries. The aim of this study is to investigate the coverage of death registration in Iran during the period 1996 to 2016. The data include population data from the 1996 to 2016 censuses and the current registered death data during the same period. After evaluation of the population and death data, the death registration coverage has been estimated. The death registration coverage coefficients have been estimated using the Extended Synthetic Extinct Generations method for different age ranges by sex and for the three periods of 1996 to 2006, 2006 to 2011 and 2011 to 2016 in the whole country. The average adult death registration coverage coefficients in the mentioned periods were estimated at 76.7 to 78.9, 86.2 to 88.8, and 87.7 to 89.9 for men and 71.7 to 72.5, 79.2 to 80.9, and 82.8 to 84.6 for women, respectively. The results show that although the death registration data have less registration error, these data can be corrected and can be used to directly estimate mortality indicators by age and sex and to identify the trend and level of mortality in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil registration
  • death registration
  • under-registration
  • Synthetic Extinct Generations
  • Iran
  • ابدی، علیرضا (1378). "بررسی مشکلات ثبت مرگ‌ومیر و علل مربوطه در کشور و ارائه­ی راهکارهای مناسب". فصلنامه­ی ‌‌‌جمعیّت، دوره 8 (29): 111-95.
  • ابدی، علیرضا، محمّد کاظم، فاطمه اسلمی، حمید علوی، و ناصر بهنام‌پور (1387). "برآورد میزان ‌‌‌مرگ‌ومیر خام کشور با استفاده از روش‌های گیر و باز گیر، بر اساس اطلاعات شهر گرگان"، فصلنامه پایش، دوره 8 (1): 16-11.
  • امیرخسروی، ارژنگ، یدالله فرهادی (1373). "وضعیّت ثبت رویدادها و سطح مرگ و میر. مطالعه­ی موردی شهرستان دامغان"، فصلنامه جمعیت، دوره 2 (7): 21-1.
  • آری‌آگاه، ادوارد (1378)، روش‌های تحلیل ‌‌‌جمعیّت، (ترجمه‌ی فاروق امین مظفری)، تبریز: انتشارات احرار.
  • آقا، هما (1387). محاسبه جدول عمر خلاصه و کامل استان‌های ایران برای سال 1385، تهران: گزارش طرح پژوهشی مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد (1396). "تحلیل حسّاسیت و باز آزمون روش‌های ارزیابی ثبت مرگ بزرگسالان (با استفاده از داده‌های استان‌های ایران طیّ 85-1375 و 90-1385)"، رساله‌ی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد، حسن فلاح (1399). "ارزیابی پوشش ثبت فوت در سازمان ثبت احوال ایران مورد مطالعه: استان یزد، سال 1395"، جامعه شناسی کاربردی، 31 (3): 34-21.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد، مرجان رشوند (1392). "ارزیابی گزارش سنّ و جنس در سرشماری 1390 و مقایسه آن با 1385"، مقاله ارائه شده در پنجمین همایش آمار رسمی ایران، تحلیل یافته‌های سرشماری 1390، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 5 و 6 آذرماه 1392.
  • حسینی، حاتم، محمد ترکاشوند مرادآبادی، عاطفه عزیزی شاکر (1399). "برآورد پوشش ثبت مرگ و ساخت جدول عمر مستقیم برای استان‌های ایران در دوره‌ی 1395 ـ 1390" نامه انجمن جمعیّت شناسی ایران، دوره 15، (30): 105-75.
  • حقانی، حمید و مرادی مقدم محمود (1384). اولویت‌ها در علل و عوامل کم‌ثبتی و دیرثبتی مرگ، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • حقانی، حمید و مرادی مقدم محمود (1385). بررسی تاثیر عوامل درون و برون سازمانی بر وضعیّت ثبت وقایع حیاتی با تاکید بر آمارهای ولادت و مرگ، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، ستاد کشوری پوشش ثبت به موقع وقایع حیاتی.
  • دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی (1380). بررسی علل و عوامل دیرثبتی و کم‌ثبتی، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • دفتر ‌‌‌جمعیّت سازمان ملل متحد (1375). روش‌های ارزیابی کیفیت آمارهای اساسی مربوط به برآوردهای ‌‌‌جمعیّتی، (ترجمه‌ی کریم منصورفر)، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • رحمانی، علی­اکبر (1373). بررسی مشکلات نظام سنتی ثبت احوال در ایران با هدف تحول و نوآوری، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • رشیدی، ابراهیم (1379). "بررسی و مقایسه­ی روند ثبت مرگ و محاسبه­ی نرخ آن در کشور"، مقاله ارائه شده در نخستین سمینار انجمن ‌‌‌جمعیّت‌شناسی ایران، تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • زنجانی، حبیب­اله (1392). ارزیابی ثبت اطلاعات وقایع حیاتی (ولادت، مرگ و مهاجرت­های داخلی) مکان محور، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • زنجانی، حبیب‌اله (1372). "بررسی مرگ و میر در ایران از داده‌های ثبت احوال"، فصلنامه جمعیت، دوره 1 (3 و 4): 78-69.
  • زنجانی، حبیب‌اله (1379)."جداول مرگ‌ومیر ایران برای سال 1375"، فصلنامه تامین اجتماعی، دوره 1 (2): 73-55.
  • سازمان ثبت احوال کشور (1387). گزارش طرح پایش کشوری ثبت رویدادهای حیاتی، تهران: سازمان ثبت احوال کشور.
  • ساسانی پور، محمد و اردشیر خسروی (۱۴۰۰). "بررسی سهم مرگ و میر قابل اجتناب در بهبود امید زندگی کشور طی سال های ۹۵-۱۳۸۵"، مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم، ۲۳(۴)، ۳۸۵-۳۹۴.
  • ساسانی پور، محمد، مجید کوششی، عباس عسکری ندوشن و اردشیر خسروی (1396). "نقش تغییرات سنّ و علت مرگ در افزایش امید زندگی در ایران در دهه اخیر"، نامه انجمن جمعیّت شناسی ایران. شماره 24: 109-134.
  • سرایی، حسنّ (1382). روش‌های مقدماتی تحلیل توزیع و ترکیب ‌‌‌جمعیّت (با تاکید بر ترکیب ‌‌‌سنّی ‌‌‌جمعیّت)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • سرایی، حسن (1382). روش‌های مقدماتی تحلیل توزیع و ترکیب ‌‌‌جمعیّت (با تاکید بر ترکیب ‌‌‌سنّی ‌‌‌جمعیّت)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • شریفی، منصور (1388). بررسی علل تاخیر بیش از یک‌ سال از وقوع رویداد تا ثبت وقایع حیاتی ولادت و مرگ در زمان ثبت، سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • شکوهمند، معصومه (1390). "بررسی عوامل مؤثر بر ثبت دیرهنگام ولادت و مرگ در شهرستان اهواز"، پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر.
  • صابری، عبداله (1377). "علل و عوامل کم­ثبتی و دیرثبتی"، مقاله ارائه شده در سومین سمینار ملی آمارهای حیاتی، تهران.
  • صندوق ‌‌‌جمعیّت ملل متحد، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی (1384). اولویت‌ها و حدود عوامل مؤثر بر کم‌ثبتی و دیرثبتی (مرگ و ولادت) از نگاه دست‌اندرکاران خبره ثبت احوال، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • ضرغامی، حسین (1389). "ارزیابی سرشماری سال 1385 کل کشور در مناطق شهری و روستایی به تفکیک جنسیت"، فصلنامه ‌‌‌جمعیّت، دوره 17 (70-69): 130-103
  • عسکری ندوشن، عباس، محمد ساسانی‌پور، مجید کوششی و اردشیر خسروی (1397). "الگوی تفاوت جنسی مرگ‏ومیر در ایران طی سال‏های 1385ـ1394". زن در توسعه و سیاست، 16(3): 415-438.
  • علیزاده، مرجان (1389). "ارزیابی و مطالعه نقش عوامل سازمانی و غیر سازمانی بر پوشش ثبتی مرگ و میر در سال 1386"، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
  • عینی زیناب، حسن، علی ساجدی، زهرا رضائی، طه نوراللهی، علیرضا زاهدیان، اردشیر خسروی، فریده شمس قهفرخی (1393). مدل‌سازی و پیش‌بینی مرگ‌ومیر در ایران: 1420-1375، تهران: پژوهشکده آمار.
  • قدرتی، شفیعه (1393). "سطح و الگوی ‌‌‌مرگ‌ومیر در ایران با تأکید بر عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با آن"، پایان­نامه­ی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
  • کارگر راضی، مهدی (1388). بررسی علل دیرثبتی و کم­ثبتی رویدادهای حیاتی در استان خراسان رضوی. تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر مطالعات جمعیتی.
  • کمیجانی، اکبر، مجید کوششی و لیلی نیاکان (1392). "برآورد و پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر در ایران با استفاده از مدل لی-کارتر"، پژوهشنامه بیمه، سال 28، شماره 4: 25-1.
  • کوششی مجید و لیلی نیاکان (1393). جدول عمر کشور در سال‌های 1390 و 1391، تهران: پژوهشکده بیمه، سازمان بیمه مرکزی ایران
  • کوششی مجید، محمّد ترکاشوند و مرجان علیزاده (1393). "تهیه و توسعه راهنمای اندازه‏گیری شاخص‌های مرگ‏ومیر و آزمون مدلی برای پوشش کامل و به‌هنگام آمار ثبت مرگ کشور (استان‏ها و شهرستان‏های 100 هزار نفری و بیشتر ایران)"، تهران: طرح پژوهشی با حمایت سازمان ثبت احوال کشور و صندوق ‌‌‌جمعیّت ملل متحد.
  • کوششی، مجید (1397). جداول عمر کشور در سال 1395 براساس آمارهای ثبت مرگ در ایران، تهران: پژوهشکده بیمه؛ گروه پژوهشی بیمه‌های اشخاص، گزارش پژوهشی سفارشی بیمه مرکزی ج.ا.ایران: شماره 8.
  • لاریجانی، ایرج (1387). بررسی دیر ثبتی رویدادهای حیاتی ولادت و مرگ و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهرستان قزوین، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، دفتر مطالعات جمعیتی.
  • محمودیان، حسین، مجید کوششی، محمّد ترکاشوند و مرجان رشوند (1391). بررسی و مقایسه ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی استان‌های کشور با تاکید بر شاخص‌های ‌‌‌جمعیّتی: تهران: صندوق جمعیت ملل متحد در ایران، طرح پژوهشی با حمایت سازمان ثبت احوال کشور و دانشگاه تهران در برنامه صندوق ‌‌‌جمعیّت و توسعه.
  • مؤمن­طایفه، معصومه (1388). مطالعه­ی دیر ثبتی رویدادهای زیستی ولادت و مرگ و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان مشهد در سال 1388، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
  • میرزایی، محمد (1381). گفتاری در باب ‌‌‌جمعیّت‌شناسی کاربردی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • میریان، علی (1385). رتبه­بندی عوامل تأخیر در ثبت ولادت و مرگ، تهران، سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • میرزایی، محمد (1375). برآرود و تحلیل شاخص‏های حیاتی- جمعیتی کشور در سرشماری‏های 1365 و 1370، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران.
  • نقوی، محسن، فرید ابوالحسنی، فرشاد پورملک، ناهید جعفری، مازیار مرادی لاکه، بابک عشرتی، و همکاران (1387). "بار بیماری‌ها و آسیب‌ها در ایران در سال ۱۳۸۲"، مجله اپیدمیولوژی ایران. ۴ (۱) :۱۹-۱.
  • Bennett NG, S. Horiuchi (1981). “Estimating the completeness of death registration in a closed population”. Population Index, 47: 207–221.
  • Dorrington, R., I.M Timæus, and T.A. Moultrie (2008). “Death distribution methods for estimating adult mortality: Sensitivity analysis with simulated data errors”, revisited. Extended abstract accessed online February 24, 2009. http://paa2008.princeton.edu/download.aspx.
  • Hill K (1987). “Estimating census and death registration completeness”. Asian and Pacific Population Forum 1: 8–13.
  • Hill K, Y. Choi (2004). Death distribution methods for estimating adult mortality: sensitivity analysis with simulated data errors. In: Proceedings of the Adult Mortality in Developing Countries Workshop; 8–11 July 2004; the Marconi Center, Marin County, California.
  • Hill K., D. You, Y. Choi (2009). “Death distribution methods for estimating adult mortality: sensitivity analysis with simulated data error”. Demographic Research 21: 235–254.
  • Hill K.(2009). “Methods for measuring adult mortality in developing countries: a comparative review”. The Global Burden of Disease 2000 in Aging Populations, Research Paper No. 01 .13..
  • A, R . Taylor, M. Naghavi, and Alan D Lopez (2007). “Differential mortality in Iran”, Population Health Metrics, 5 (7).
  • Mathers CD, DM. Fat, M. Inoue, C. Rao, AD. Lopez (2005). “Counting the dead and what they died from: an assessment of the global status of cause of death data”. Bulletin of the World Health Organization 83: 171–177.
  • Meyers S. lawence, G lene. Camst & A. J. Guarino (2006). Applied Multivariate Research, SAGE-Publication
  • Moultrie TA, RE Dorrington, AG Hill, K Hill, IM Timæus and B Zaba (Eds) (2013). Tools for Demographic Estimation. Paris: International Union for the Scientific Study of Population. demographicestimation.iussp.org
  • Murray CJL, JK. Rajaratnam, J. Marcus, T. Laakso, AD. Lopez (2010). “What Can We Conclude from Death Registration? Improved Methods for Evaluating Completeness”, PLoS Med 7(4): e1000262. doi:1371/10/journal.pmed.1000262
  • Preston SH, IT. Elo (1999). “Effects of age misreporting on mortality estimates at older ages”. Popul Stud (NY) 53: 165–177.
  • Preston SH., K. Hill (1980). “Estimating the completeness of death registration”. Population Studies (NY) 2: 349–366.
  • Thomas KJA., K. Hill (2007). “Evaluating the performance of death distribution methods for estimating death registration completeness: applications to data from high-income countries”. In: Proceedings of the Annual Meeting of the Population Association of America, Issues in the Measurement of Mortality; 29–31 March 2007. New York: Population Association of America.
  • United Nations (1983). Manual X: Indirect Techniques for Demographic Estimation. Population Studies No. 81. Department of International Economic and Social Affairs. New York: United Nations.
  • ابدی، علیرضا (1378). "بررسی مشکلات ثبت مرگ‌ومیر و علل مربوطه در کشور و ارائه­ی راهکارهای مناسب". فصلنامه­ی ‌‌‌جمعیّت، دوره 8 (29): 111-95.
  • ابدی، علیرضا، محمّد کاظم، فاطمه اسلمی، حمید علوی، و ناصر بهنام‌پور (1387). "برآورد میزان ‌‌‌مرگ‌ومیر خام کشور با استفاده از روش‌های گیر و باز گیر، بر اساس اطلاعات شهر گرگان"، فصلنامه پایش، دوره 8 (1): 16-11.
  • امیرخسروی، ارژنگ، یدالله فرهادی (1373). "وضعیّت ثبت رویدادها و سطح مرگ و میر. مطالعه­ی موردی شهرستان دامغان"، فصلنامه جمعیت، دوره 2 (7): 21-1.
  • آری‌آگاه، ادوارد (1378)، روش‌های تحلیل ‌‌‌جمعیّت، (ترجمه‌ی فاروق امین مظفری)، تبریز: انتشارات احرار.
  • آقا، هما (1387). محاسبه جدول عمر خلاصه و کامل استان‌های ایران برای سال 1385، تهران: گزارش طرح پژوهشی مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد (1396). "تحلیل حسّاسیت و باز آزمون روش‌های ارزیابی ثبت مرگ بزرگسالان (با استفاده از داده‌های استان‌های ایران طیّ 85-1375 و 90-1385)"، رساله‌ی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد، حسن فلاح (1399). "ارزیابی پوشش ثبت فوت در سازمان ثبت احوال ایران مورد مطالعه: استان یزد، سال 1395"، جامعه شناسی کاربردی، 31 (3): 34-21.
  • ترکاشوند مرادآبادی، محمد، مرجان رشوند (1392). "ارزیابی گزارش سنّ و جنس در سرشماری 1390 و مقایسه آن با 1385"، مقاله ارائه شده در پنجمین همایش آمار رسمی ایران، تحلیل یافته‌های سرشماری 1390، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 5 و 6 آذرماه 1392.
  • حسینی، حاتم، محمد ترکاشوند مرادآبادی، عاطفه عزیزی شاکر (1399). "برآورد پوشش ثبت مرگ و ساخت جدول عمر مستقیم برای استان‌های ایران در دوره‌ی 1395 ـ 1390" نامه انجمن جمعیّت شناسی ایران، دوره 15، (30): 105-75.
  • حقانی، حمید و مرادی مقدم محمود (1384). اولویت‌ها در علل و عوامل کم‌ثبتی و دیرثبتی مرگ، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • حقانی، حمید و مرادی مقدم محمود (1385). بررسی تاثیر عوامل درون و برون سازمانی بر وضعیّت ثبت وقایع حیاتی با تاکید بر آمارهای ولادت و مرگ، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، ستاد کشوری پوشش ثبت به موقع وقایع حیاتی.
  • دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی (1380). بررسی علل و عوامل دیرثبتی و کم‌ثبتی، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • دفتر ‌‌‌جمعیّت سازمان ملل متحد (1375). روش‌های ارزیابی کیفیت آمارهای اساسی مربوط به برآوردهای ‌‌‌جمعیّتی، (ترجمه‌ی کریم منصورفر)، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • رحمانی، علی­اکبر (1373). بررسی مشکلات نظام سنتی ثبت احوال در ایران با هدف تحول و نوآوری، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • رشیدی، ابراهیم (1379). "بررسی و مقایسه­ی روند ثبت مرگ و محاسبه­ی نرخ آن در کشور"، مقاله ارائه شده در نخستین سمینار انجمن ‌‌‌جمعیّت‌شناسی ایران، تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • زنجانی، حبیب­اله (1392). ارزیابی ثبت اطلاعات وقایع حیاتی (ولادت، مرگ و مهاجرت­های داخلی) مکان محور، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • زنجانی، حبیب‌اله (1372). "بررسی مرگ و میر در ایران از داده‌های ثبت احوال"، فصلنامه جمعیت، دوره 1 (3 و 4): 78-69.
  • زنجانی، حبیب‌اله (1379)."جداول مرگ‌ومیر ایران برای سال 1375"، فصلنامه تامین اجتماعی، دوره 1 (2): 73-55.
  • سازمان ثبت احوال کشور (1387). گزارش طرح پایش کشوری ثبت رویدادهای حیاتی، تهران: سازمان ثبت احوال کشور.
  • ساسانی پور، محمد و اردشیر خسروی (۱۴۰۰). "بررسی سهم مرگ و میر قابل اجتناب در بهبود امید زندگی کشور طی سال های ۹۵-۱۳۸۵"، مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم، ۲۳(۴)، ۳۸۵-۳۹۴.
  • ساسانی پور، محمد، مجید کوششی، عباس عسکری ندوشن و اردشیر خسروی (1396). "نقش تغییرات سنّ و علت مرگ در افزایش امید زندگی در ایران در دهه اخیر"، نامه انجمن جمعیّت شناسی ایران. شماره 24: 109-134.
  • سرایی، حسنّ (1382). روش‌های مقدماتی تحلیل توزیع و ترکیب ‌‌‌جمعیّت (با تاکید بر ترکیب ‌‌‌سنّی ‌‌‌جمعیّت)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • سرایی، حسن (1382). روش‌های مقدماتی تحلیل توزیع و ترکیب ‌‌‌جمعیّت (با تاکید بر ترکیب ‌‌‌سنّی ‌‌‌جمعیّت)، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • شریفی، منصور (1388). بررسی علل تاخیر بیش از یک‌ سال از وقوع رویداد تا ثبت وقایع حیاتی ولادت و مرگ در زمان ثبت، سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • شکوهمند، معصومه (1390). "بررسی عوامل مؤثر بر ثبت دیرهنگام ولادت و مرگ در شهرستان اهواز"، پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر.
  • صابری، عبداله (1377). "علل و عوامل کم­ثبتی و دیرثبتی"، مقاله ارائه شده در سومین سمینار ملی آمارهای حیاتی، تهران.
  • صندوق ‌‌‌جمعیّت ملل متحد، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی (1384). اولویت‌ها و حدود عوامل مؤثر بر کم‌ثبتی و دیرثبتی (مرگ و ولادت) از نگاه دست‌اندرکاران خبره ثبت احوال، تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّت.
  • ضرغامی، حسین (1389). "ارزیابی سرشماری سال 1385 کل کشور در مناطق شهری و روستایی به تفکیک جنسیت"، فصلنامه ‌‌‌جمعیّت، دوره 17 (70-69): 130-103
  • عسکری ندوشن، عباس، محمد ساسانی‌پور، مجید کوششی و اردشیر خسروی (1397). "الگوی تفاوت جنسی مرگ‏ومیر در ایران طی سال‏های 1385ـ1394". زن در توسعه و سیاست، 16(3): 415-438.
  • علیزاده، مرجان (1389). "ارزیابی و مطالعه نقش عوامل سازمانی و غیر سازمانی بر پوشش ثبتی مرگ و میر در سال 1386"، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
  • عینی زیناب، حسن، علی ساجدی، زهرا رضائی، طه نوراللهی، علیرضا زاهدیان، اردشیر خسروی، فریده شمس قهفرخی (1393). مدل‌سازی و پیش‌بینی مرگ‌ومیر در ایران: 1420-1375، تهران: پژوهشکده آمار.
  • قدرتی، شفیعه (1393). "سطح و الگوی ‌‌‌مرگ‌ومیر در ایران با تأکید بر عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با آن"، پایان­نامه­ی دکتری جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
  • کارگر راضی، مهدی (1388). بررسی علل دیرثبتی و کم­ثبتی رویدادهای حیاتی در استان خراسان رضوی. تهران: سازمان ثبت احوال، دفتر مطالعات جمعیتی.
  • کمیجانی، اکبر، مجید کوششی و لیلی نیاکان (1392). "برآورد و پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر در ایران با استفاده از مدل لی-کارتر"، پژوهشنامه بیمه، سال 28، شماره 4: 25-1.
  • کوششی مجید و لیلی نیاکان (1393). جدول عمر کشور در سال‌های 1390 و 1391، تهران: پژوهشکده بیمه، سازمان بیمه مرکزی ایران
  • کوششی مجید، محمّد ترکاشوند و مرجان علیزاده (1393). "تهیه و توسعه راهنمای اندازه‏گیری شاخص‌های مرگ‏ومیر و آزمون مدلی برای پوشش کامل و به‌هنگام آمار ثبت مرگ کشور (استان‏ها و شهرستان‏های 100 هزار نفری و بیشتر ایران)"، تهران: طرح پژوهشی با حمایت سازمان ثبت احوال کشور و صندوق ‌‌‌جمعیّت ملل متحد.
  • کوششی، مجید (1397). جداول عمر کشور در سال 1395 براساس آمارهای ثبت مرگ در ایران، تهران: پژوهشکده بیمه؛ گروه پژوهشی بیمه‌های اشخاص، گزارش پژوهشی سفارشی بیمه مرکزی ج.ا.ایران: شماره 8.
  • لاریجانی، ایرج (1387). بررسی دیر ثبتی رویدادهای حیاتی ولادت و مرگ و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهرستان قزوین، تهران: سازمان ثبت احوال کشور، دفتر مطالعات جمعیتی.
  • محمودیان، حسین، مجید کوششی، محمّد ترکاشوند و مرجان رشوند (1391). بررسی و مقایسه ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی استان‌های کشور با تاکید بر شاخص‌های ‌‌‌جمعیّتی: تهران: صندوق جمعیت ملل متحد در ایران، طرح پژوهشی با حمایت سازمان ثبت احوال کشور و دانشگاه تهران در برنامه صندوق ‌‌‌جمعیّت و توسعه.
  • مؤمن­طایفه، معصومه (1388). مطالعه­ی دیر ثبتی رویدادهای زیستی ولادت و مرگ و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان مشهد در سال 1388، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
  • میرزایی، محمد (1381). گفتاری در باب ‌‌‌جمعیّت‌شناسی کاربردی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • میریان، علی (1385). رتبه­بندی عوامل تأخیر در ثبت ولادت و مرگ، تهران، سازمان ثبت احوال کشور، دفتر آمار و اطلاعات ‌‌‌جمعیّتی.
  • میرزایی، محمد (1375). برآرود و تحلیل شاخص‏های حیاتی- جمعیتی کشور در سرشماری‏های 1365 و 1370، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران.
  • نقوی، محسن، فرید ابوالحسنی، فرشاد پورملک، ناهید جعفری، مازیار مرادی لاکه، بابک عشرتی، و همکاران (1387). "بار بیماری‌ها و آسیب‌ها در ایران در سال ۱۳۸۲"، مجله اپیدمیولوژی ایران. ۴ (۱) :۱۹-۱.
  • Bennett NG, S. Horiuchi (1981). “Estimating the completeness of death registration in a closed population”. Population Index, 47: 207–221.
  • Dorrington, R., I.M Timæus, and T.A. Moultrie (2008). “Death distribution methods for estimating adult mortality: Sensitivity analysis with simulated data errors”, revisited. Extended abstract accessed online February 24, 2009. http://paa2008.princeton.edu/download.aspx.
  • Hill K (1987). “Estimating census and death registration completeness”. Asian and Pacific Population Forum 1: 8–13.
  • Hill K, Y. Choi (2004). Death distribution methods for estimating adult mortality: sensitivity analysis with simulated data errors. In: Proceedings of the Adult Mortality in Developing Countries Workshop; 8–11 July 2004; the Marconi Center, Marin County, California.
  • Hill K., D. You, Y. Choi (2009). “Death distribution methods for estimating adult mortality: sensitivity analysis with simulated data error”. Demographic Research 21: 235–254.
  • Hill K.(2009). “Methods for measuring adult mortality in developing countries: a comparative review”. The Global Burden of Disease 2000 in Aging Populations, Research Paper No. 01 .13..
  • A, R . Taylor, M. Naghavi, and Alan D Lopez (2007). “Differential mortality in Iran”, Population Health Metrics, 5 (7).
  • Mathers CD, DM. Fat, M. Inoue, C. Rao, AD. Lopez (2005). “Counting the dead and what they died from: an assessment of the global status of cause of death data”. Bulletin of the World Health Organization 83: 171–177.
  • Meyers S. lawence, G lene. Camst & A. J. Guarino (2006). Applied Multivariate Research, SAGE-Publication
  • Moultrie TA, RE Dorrington, AG Hill, K Hill, IM Timæus and B Zaba (Eds) (2013). Tools for Demographic Estimation. Paris: International Union for the Scientific Study of Population. demographicestimation.iussp.org
  • Murray CJL, JK. Rajaratnam, J. Marcus, T. Laakso, AD. Lopez (2010). “What Can We Conclude from Death Registration? Improved Methods for Evaluating Completeness”, PLoS Med 7(4): e1000262. doi:1371/10/journal.pmed.1000262
  • Preston SH, IT. Elo (1999). “Effects of age misreporting on mortality estimates at older ages”. Popul Stud (NY) 53: 165–177.
  • Preston SH., K. Hill (1980). “Estimating the completeness of death registration”. Population Studies (NY) 2: 349–366.
  • Thomas KJA., K. Hill (2007). “Evaluating the performance of death distribution methods for estimating death registration completeness: applications to data from high-income countries”. In: Proceedings of the Annual Meeting of the Population Association of America, Issues in the Measurement of Mortality; 29–31 March 2007. New York: Population Association of America.
  • United Nations (1983). Manual X: Indirect Techniques for Demographic Estimation. Population Studies No. 81. Department of International Economic and Social Affairs. New York: United Nations.