اثر درآمد بر کاهش سوءتغذیه در ایران: شواهدی بر اساس طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری طی سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۵

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

2 استادیار اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

چکیده

موضوع سوءتغذیه یکی از چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزه جمعیت و مقابله با فقر است. سوءتغذیه می‌تواند بهره‌وری و در نتیجه درآمد را کاهش دهد و منجر به تله‌ی فقر غذایی شود. عوامل اقتصادی-اجتماعی متنوعی روی سوءتغذیه اثرگذار است. افزایش درآمد خانوار می‌تواند یکی از عوامل موثر بر کاهش سوءتغذیه باشد. امّا این مهم تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که میزان مصرف کالری و سایر درشت‌مغذی‌ها با درآمد افزایش یابد. در این مقاله کشش درآمدی کالری و درشت‌مغذی‌های پروتئین، کربوهیدرات و چربی برای مناطق شهری ایران به دو روش غیرپارامتریک و پارامتریک تخمین زده می‌شود. بدین منظور از داده‌های طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری طی سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۵ برای محاسبه میزان کالری و درشت‌مغذی خریداری شده خانوار و نیز درآمد خانوار استفاده می‌شود. نتایج تخمین غیرپارامتریک نشان می‌دهد در دهک‌های پایین درآمدی با افزایش درآمد این کشش بزرگتر از صفر و معنادار است اما در دهک‌های بالای درآمدی نزدیک به صفر است. نتایج تخمین‌ پارامتریک نیز کشش درآمدی مقدار کالری و درشت‌مغذی‌ها را بین 0.18 و 0.27 نشان می‌دهد. در نتیجه سیاست‌های افزایش درآمد در ایران به بهبود وضعیت تغذیه کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • باقری، فریده، دانش‌پرور، نیما و حسین کاوند (۱۳۸۶). "روند خط فقر و شاخص‌های فقر در ایران طی سال‌های ۸۵-۱۳۷۵." پژوهشکده آمار، سال ۱۸، شماره ۲، صص: ۸۲-۷۱.
  • خسروی‌نژاد، علی اکبر (۱۳۹۱). "برآورد فقر و شاخص­های فقر در مناطق شهری و روستایی." فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال ۶، شماره ۲، صص: ۶۰-۳۹.
  • راغفر، حسین و زهرا ابراهیمی (۱۳۸۶). "فقر ایران در طی سال­های ۱۳۸۳-۱۳۶۸." فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ۶، شماره 24، صص: 82-55.
  • قاضی طباطبایی، سیدمحمود، امیدوار، نسرین، و توکل آقایاری‌هیر (۱۳۸۷). "بررسی تاثیرات سن – دوره – نسلی بر مصرف سرانه چربی در ایران کاربرد مدل چند سطحی خطی تقاطعی." نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، دوره ۳،‌ شماره ۶، صص: ۵-۳۴.
  • محمودی، ابوالفضل (۱۳۹۲). "برآورد خط فقر نسبی در مناطق شهری ایران کاربرد داده‌های پانل در سیستم مخارج خطی." فصلنامه علمی پژوهشی‌ پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال ۴، شماره ۱۳، صص: ۵۹-۴۵.
  • مولایی، محمد و زهره رحیمی‌راد (۱۳۹۷). "اندازه­گیری و مقایسه­ی حداقل معیشت خانوارهای شهری و روستایی ایران طی سال­های ۱۳۶۸-۱۳۹۲." مجله تحقیقات اقتصادی، دوره ۵۳، شماره ۱، صص: ۱۸۱-۲۰۸.
  • Abdulai, A. and D. Aubert (2004(. "A cross-section analysis of household demand for food and nutrients in Tanzania." Agricultural Economics 31(1): 67–79.
  • Behrman, J. R. and A. B. Deolalikar (1987). "Will Developing Country Nutrition Improve with Income? A Case Study for Rural South India." Journal of Political Economy 95(3): 492-507.
  • Behrman, J. R. and A. B. Deolalikar (1990). "The intrahousehold demand for nutrients in rural South India: individual estimates, fixed effects and permanent income." Journal of Human Resources 25(4): 665-96.
  • Dasgupta, P. (1993). An Inquiry into Well-Being and Destitution, Oxford: Clarendon.
  • Dawson, P.J. and R. Tiffin (1998). "Estimating the demand for calories in India." American Journal of Agriculture Economics 80(3): 474–481.
  • Fogel, R. W. (1994). "Economic Growth, Population Theory, and Physiology: The Bearing of Long-Term Processes on the Making of Economic Policy." American Economic Review 84(3): 369-95.
  • Foster, J., Greer, J. and E. Thorbecke (1984). "A Class of Decomposable Poverty Measures." Econometrica 52(3): 761-766.
  • Gibson, J. and S. Rozelle (2002). "How elastic is calorie demand? Parametric, nonparametric, and semi-parametric results for urban Papua New Guinea." Journal of Development Studies 38(6): 23–46.
  • Griliches, Z. and J. A. Hausman (1986). “Errors in variables in panel data.” Journal of econometrics 31(1): 93-118.
  • Hoddinott, J., Sandstrom, S. and J. Upton (2013). "The impact of cash and food transfers: Evidence from a randomized intervention in Niger." American Journal of Agricultural Economics 100(4): 1032-49.
  • Leibenstein, H. (1957). Economic Backwardness and Economic Growth, New York: John Wiley.
  • Lewbel, A. (1997). “Constructing instruments for regressions with measurement error when no additional data are available, with an application to patents and R&D.” Econometrica 65(5): 1201-1213.
  • Omidvar, N., Ghazi-Tabatabie, M., Sadeghi, R., Mohammadi, F., and M. J. Abbasi-Shavazi (2013). "Food insecurity and its sociodemographic correlates among Afghan immigrants in Iran." Journal of Health, Population, and Nutrition, 31(3): 356-366.
  • Salois, M. J., Tiffin, R., and K. G. Balcombe (2012). "Impact of income on nutrient intakes: implications for undernourishment and obesity." Journal of Development Studies 48(12) :1716–1730.
  • Skoufias, E. (2003). "Is the Calorie–Income Elasticity Sensitive to Price Changes? Evidence from Indonesia." World Development 31(7): 1291–1307.
  • Skoufias, E., Di Maro.V, Gonzalez-Cassio.T , and S. Rodriguez Ramirez (2009). "Nutrient consumption and household income in rural Mexico." Agricultural Economics 40(6): 657–675.
  • Stillman, S. and D. Thomas (2004). "The Effect of Economic Crises on Nutritional Status: Evidence from Russia." IZA Discussion Paper
  • Strauss, J. and D. Thomas (1990). The Shape of the Calorie Expenditure Curve, New Haven: Yale University Press.
  • Strauss, J. and D. Thomas (1998). “Health, nutrition, and economic development.” Journal of economic literature36(2): 766-817.
  • Subramanian, S. and A. Deaton (1996). "The Demand for Food and Calories." Journal of Political Economy 104(1): 133-162.
  • S. Department of Agriculture and U.S. Department of Health and Human Services (2011). "Dietary Guidelines for Americans 2010." Washington, DC: U.S. Government Printing Office. Reference available at: https://health.gov/sites/default/files/2020-01/DietaryGuidelines2010.pdf
  • World Bank (1980). World Development Report. Washington, D.C.: World Bank. Reference available at: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/5963.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 16، شماره 31
شهریور 1400
صفحه 249-285

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 16 اسفند 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار