تحصیلات، توسعه و مهاجرت‌های داخلی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مدل­های نظری و شواهد تجربی بیانگر رابطه پیچیده، چندوجهی و متقابل تحصیلات و مهاجرت است. در ایران، مهاجرت داخلی نقش زیادی در پویایی و جابه‌­جایی افراد تحصیل‌کرده و سرمایه انسانی دارد، و در مقابل، تحصیلات نیز نقش مهمی در تصمیم­‌گیری و اقدام به مهاجرت افراد دارد. هدف این مقاله بررسی تأثیر تحصیلات بر مهاجرت‌های بین­‌شهرستانی در بسترهای مختلف توسعه­‌ای با استفاده از داده­‌های سطح خرد (فردی) و سطح کلان سرشماری 1395 می­‌باشد. نتایج نشان داد موازنه مهاجرت بین­‌شهرستانی در دوره 95-1390 در سه چهارم شهرستان­‌های کشور منفی بوده ­است. همچنین، نتایج بیانگر رابطه مثبت تحصیلات دانشگاهی با میزان خالص مهاجرت بین­‌شهرستانی است. البته، رابطه تحصیلات دانشگاهی با میزان خالص مهاجرتی، در بسترهای مختلف توسعه­‌ای متفاوت بدست آمد؛ در شهرستان­‌های کمتر توسعه­‌یافته، نسبت بالای جمعیت تحصیل‌کرده دانشگاهی منجر به موازنه مهاجرتی منفی بیشتر شده است. در مقابل، در شهرستان­‌های توسعه­‌یافته، نسبت بالای جمعیت تحصیل‌کرده دانشگاهی با موازنه مثبت مهاجرتی بیشتر همراه است. علاوه بر این، نتایج تحلیل داده­‌های فردی نشان داد که شدّت مهاجرت با افزایش سطح تحصیلات بطور معناداری افزایش می­‌یابد. به‌طوری‌که، شاخص شدّت مهاجرتی برای افراد با تحصیلات دکتری حدود ده برابر افراد بی­‌سواد بوده است. از اینرو، در موازنه مهاجرتی، شهرستان­‌های توسعه­‌یافته سرمایه انسانی بیشتری بدست آورده و در مقابل شهرستان­‌های توسعه نیافته، جمعیت تحصیل‌کرده دانشگاهی و سرمایه انسانی­‌شان را از دست می­‌دهند. تداوم چنین وضعیتی منجر به تشدید نابرابری­‌های اجتماعی منطقه­‌ای در کشور ­می­‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Education, Development and Internal Migration in Iran

نویسندگان [English]

  • Rasoul Sadeghi 1
  • Nasibeh Esmaeili 2
  • Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi 3
1 Associate Professor, Department of Demography, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD Candidate in Demography, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Demography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Theoretical models and experimental evidence demonstrate a complex. multi-dimensional and mutual relationship between education and migration. Internal migration plays an and movements in Iran. On the other hand, education has an important role in decision making and migrating. The aim of this article is to investigate the relationship between education and internal migration using the micro- (or individual-) and aggregate-level data from the 2016 census. The results indicated that the inter-county migration balance has been negative for about three-fourths of the counties between 2011 and 2016. The results also confirm that there is a positive correlation between higher education and net migration rates. However, the association between education and net migration varies in different developmental contexts.; in less developed counties, a higher proportion of highly educated population is associated with a more negative NMR. In contrast, in more developed counties, a higher proportion of highly educated population is associated with a more positive NMR. In addition, the analysis of micro-level data showed that the internal migration intensity increases with an increase in the level of educational. So that, the migration intensity is ten time larger for those with a PhD degree, compared to illiterates. In migration balance, thus, more-developed counties gain more human capital and less developed counties, on the other hand, lose their highly educated population and human capital. The continuation of this condition is expected to lead to more socio-regional inequalities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Higher education
  • Net migration rate
  • Migration intensity
  • Internal migration

مراجع

  • اسکویی، سیدعلی، و لاله طبقچی­اکبری (1394). "بررسی رابطه بین نرخ باسوادی و مهاجرت در ایران"، مطالعات جامعه­شناسی، سال هفتم، شماره 26، صص 83-73.
  • راغفر، حسین و علی قاسمی­اردهائی(1388)." علل مهاجرت و ویژگی­های جمعیتی اقتصادی مهاجران بین شهرستانی: بررسی تطبیقی مهاجران شهر به روستا و روستا به شهر ایران طی دهه ۱۳۷۵- 1385"، نامه انجمن جمعیت­شناسی ایران، شماره 8، صص61-39.
  • شهبازین، سعیده، عباس عسکری­ندوشن، و محمدجلال عباسی­شوازی (1397)." نقش مهاجرت داخلی در بازتوزیع جمعیت ایران (دوره زمانی 1395 – 1370")، نامه انجمن جمعیت­شناسی ایران، شماره25، صص 66-33.
  • صادقی، رسول و محسن شکریانی (1395)." تحلیل نوسانات فضایی تأثیر توسعه بر مهاجرت داخلی­ـ بین­شهرستانی در ایران"، فصلنامه توسعه محلی (روستایی- شهری)، دوره هشتم، شماره 2 (پاییز و زمستان)، صص 252-227.
  • محمودیان، حسین و علی قاسمی اردهایی (1392)." بررسی وضعیت مهاجرت و شهرنشینی در ایران "،تهران: صندوق جمعیت سازمان ملل متحد.
  • مرکز آمار ایران (1395). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1395، مرکز آمار ایران.
  • Abel, G. J, and R. Muttaraj (2017). "Who is moving? Exploring internal migration by gender and education across 58 countries". Paper presented at the Annual Meeting of the Population Association of America, Chicago. 1-14.
  • Adams, R.H (1993). "The economic and demographic determinants of international migration in rural Egypt". The Journal of Development Studies 30(1): 146-167.
  • Aydemir, A. B, M .Kirdar, and T. Guray (2018). "The Effect of education on internal migration: Level and timing effects by reason of migration", Tthe Turkish Labor Market Conference in Istanbul, Third Annual Istanbul Conference on Human Capital: Economics of Education, Health, and Worker Productivity.
  • Bell, M. and E. Charles-Edwards (2013). "Cross-national comparisons of internal migration: An update on global patterns and trends". Population Division Technical Paper, United Nations New York.  1-30.
  • Bell, M, A. Bernard, E.Charles-Edwards, and Y. Zhu (2020)." Internal Migration in the Countries of Asia". Springer.
  • Bernard, A , M .Bell. and J. Cooper (2018). "Internal Migration and Education: A Cross-National Comparison". The 2019 Global Education Monitoring Report, Pp. 1-67.
  • De Jong, G. F (2000). "Expectations, Gender, and Norms in Migration Decision-Making". Population Studies 54(3): 307-319.
  • Donato, M (1993). "Current trends and patterns of female migration - Evidence from Mexico". International Migration Review (27):748–771.
  • Esipova, N, A. Pugliese. and J. Ray (2013). "The Demographics of Global Internal Migration". Migration Policy Practice, International Organization for Migration (IOM) 3(2):2-5.
  • Faggian, A. I. Rajbhandari. and K. R. Dotzel (2017)." The interregional migration of human capital and its regional consequences: a review". Regional Studies 51(1): 128-143.
  • Ginsburg, C, P. Bocquier. D .Béguy, S .Afolabi, O. Augusto, K .Derra. and P. Zabre (2016). "Human capital on the move: Education as a determinant of internal migration in selected INDEPTH surveillance populations in Africa". Demographic Research 34 (30): 845-884.
  • Gould, W (1982). "Education and internal migration: A review and report". International Journal of Educational Development 1(3): 103-111.
  • Greenwood, M. J (1997)."Internal Migration in Developed Countries". In Handbook of Population and Family Economics, Elsiver, Pp. 647-720.
  • Levy, M. B. and W. J .Wadycki (1974)."Education and the Decision to Migrate: An Econometric Analysis of Migration in Venezuela". Econometrica: Journal of the Econometric Society 42(2): 377-388.
  • Machin, S, P. Pelkonen. and K.G. Salvanes (2012)."Education and mobility". Journal of the European Economic Association 10(2):417–450.
  • Malamud, O. and A. Wozniak (2012)."The Impact of College on Migration". The Journal of Human Resources 47(4): 913-950.
  • Massey, D. S. and K. E. Espinosa (1997). "What’s driving Mexico-US migration? A theoretical empirical, and policy analysis". The American Journal of Sociology 102 (4):939–999.
  • D. S. and. F.G. Espafia (1987). "The Social Process of International Migration." American Association for the Advansement of Science (237): 733-738.
  • McHenry, P (2013)."The Relationship between Schooling and Migration: Evidence from Compulsory Schooling Laws". Economics of Education Review 35 (C): 24-40.
  • Sadeghi, R, M. J. Abbasi-Shavazi. and S. Shahbazin (2020). "Internal Migration in Iran". Chapter 14, In Bell, M, A. Bernard, E.Charles-Edwards, and Y. Zhu (2020)." Internal Migration in the Countries of Asia". Springer.
  • Sahota, G. S (1968). "An Economic Analysis of Internal Migration in Brazil". Journal of Political Economy 76(2): 218-245.
  • Stark, O, Bloom. D. E (1985). "The new economics of labour migration". American Economic Review 75(2):173–178.
  • Todaro, M. P (1980). "Internal Migration in Developing Countries: A Survey". Population and Economic Change in Developing Countries, National Bureau of Economic Research, Inc: 361- 402.
  • United Nations (2013). Department of Economic and Social Affairs, Population Division, International Migration Report 2013.

http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/migration/migrationrepor.

  • White, M, J. L. Moreno. And G.Shenyang (1995). "The interrelation of fertility and geographic mobility in Peru: A hazards model analysis". International Migration Review (29):492–514.
  • Williams, N (2009). "Education, Gender, and Migration in the Context of Social Change". Social Science Research 38(4): 883-896.
  • Zlotnik, H (1995). "The south-to-north migration of women". International Migration Review 29 (1): 229–254.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 16، شماره 31
شهریور 1400
صفحه 193-215

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 مهر 1400
  • تاریخ پذیرش: 29 شهریور 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 29 شهریور 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار